„Dotychczasowe badania dotyczące inteligentnych nastolatków sugerowałyby coś przeciwnego, ponieważ są oni stereotypowo postrzegani raczej jako osoby zagrożone wykluczeniem społecznym lub jako osoby z tendencją do egocentryzmu, wywyższania się, narcystyczności. Nasze badania wykazały jednak coś innego – że są oni częściej lubiani przez swoich rówieśników. Dzieje się tak m.in. dlatego, że inteligencja wiąże się z wieloma prospołecznymi cechami takimi jak komunikatywność, poczucie humoru, otwartość, czyli cechami pożądanymi przez innych” – powiedziała PAP jedna z autorek badań mgr Maria Flakus z Instytutu Psychologii UŚ.

Jednocześnie sympatia ta nie jest w pełni odwzajemniona – okazało się, że nastolatkowie inteligentni lubią mniej osób w klasie i rzadziej wskazują jako lubianych przez siebie tych uczniów, którzy byli mniej inteligentni od nich.

„Osób wysoce inteligentnych jest zdecydowanie mniej niż tych przeciętnych. Opierając się więc na powyższej zasadzie, że lubimy osoby bardziej inteligentne od nas, widać, że uczniowi o wyższej inteligencji mają mniejsze grono rówieśników, których potencjalnie mogliby lubić” – tłumaczyła psycholog.

„Wyniki pokazują, że inteligentni uczniowie z jednej strony mają bardzo duży potencjał, aby być lubiani, więc np. mogą pełnić funkcję liderów grupowych, ale z drugiej wskazują, że z trudem będzie im przychodziło odwzajemnianie tych relacji i sympatii” – podsumowała badaczka.

Wraz z mgr Flakus badania przeprowadziła dr Lidia Baran z Wydziału Nauk Społecznych UŚ we współpracy z dr. Barnabą Danielukiem z Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie, mgr Katarzyną Kwiatkowską i dr. Radosławem Rogozą z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie oraz prof. Julie Aitken Schermer z University of Western Ontario w London w Kanadzie.

Przebadano 113 osób w wieku około 17 lat (uczniów siedmiu klas szkoły średniej). Do zbadania ich poziomu inteligencji wykorzystano Test Matryc Ravena. Następnie uczniowie odpowiadali na pytania m.in. kogo najbardziej lubią w klasie.

Dane zbierany były w trzech turach: w pierwszym miesiącu szkoły (kiedy relacje interpersonalne nie były jeszcze w pełni ukonstytuowane), po trzech miesiącach (kiedy relacje interpersonalne były już zawiązane) i po roku (kiedy relacje interpersonalne były w pełni wykształcone). Uzyskane rezultaty charakteryzowały się stabilnością zarówno w perspektywie krótko-, jak i długoterminowej.

Artykuł na ten temat zostały opublikowany w czasopiśmie „Personality and Individual Differences”.

PAP – Nauka w Polsce, Agnieszka Kliks-Pudlik

akp/ ekr/