W ostatnich latach zwłaszcza w mediach społecznościowych pojawia się coraz więcej fałszywych informacji dotyczących zdrowia.

„Podczas pandemii COVID-19 doszło do eksplozji dezinformacji w dziedzinie zdrowia” – zaznaczył w komunikacie prasowym główny badacz, dr Radomír Masaryk z Uniwersytetu Comeniusa w Bratysławie (Słowacja).

Niewiarygodne internetowe wiadomości dotyczące zdrowia są w większości niekompletne i niedokładne. Mogą prowadzić do dokonywania złych wyborów zdrowotnych, podejmowania większego ryzyka i utraty zaufania do rządowych organów zajmujących się zdrowiem.

W odróżnieniu od wcześniejszych prac, słowackie badanie (https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.940903) koncentrowało się na nastolatkach - aż 71 proc. tej grupy wiekowej korzysta z Internetu.

„Ponieważ nastolatki są częstymi użytkownikami internetu, zwykle oczekujemy, że już wiedzą, jak podchodzić i oceniać informacje online, ale wydaje się, że jest odwrotnie” – powiedział dr Masaryk.

Z badań wynika, że nastolatki ufają stronie internetowej w zależności od używanego języka i wyglądu. Jeśli pochodzi od mającej autorytet organizacji, zaufanej marki lub operuje językiem biznesowym, jest bardziej prawdopodobne, że jej zaufają.

Jak wykazały wcześniejsze badania, do manipulacji często wykorzystywane są superlatywy, clickbaity, błędy gramatyczne, autorytety i pogrubienie czcionek.

Badani byli w stanie odróżnić jawnie fałszywe wiadomości zdrowotne od wiadomości zdrowotnych, które były prawdziwe lub nieznacznie zmienione za pomocą elementów edycji; 48 proc. uczestników ufało prawdziwie neutralnym komunikatom zdrowotnym bardziej niż fałszywym. Jednak 41 proc. uczestników uważało fałszywe i prawdziwe neutralne wiadomości za równie godne zaufania, a 11 proc. uważało prawdziwe neutralne wiadomości zdrowotne za mniej godne zaufania niż fałszywe wiadomości zdrowotne.

„Zaufanie wiadomościom wymaga identyfikacji fałszywych i prawdziwych treści” – zaznaczył Masaryk.

W przypadku komunikatów zdrowotnych, które wydają się wiarygodne i rozsądne, nastolatki nie potrafią odróżnić prawdziwych neutralnych komunikatów zdrowotnych od komunikatów zdrowotnych z elementami redakcyjnymi.

„Jedyną wersją wiadomości o zdrowiu, która była znacznie mniej godna zaufania w porównaniu z prawdziwą wiadomością o stanie zdrowia, była wiadomość z nagłówkiem typu clickbait” – kontynuował Masaryk.

Wyniki wskazują na potrzebę lepszego instruowania nastolatków co do rozpoznawania wskazówek edycyjnych, które zdradzają jakość informacji. Autorzy sugerują skupienie się na szkoleniu z zakresu umiejętności zdrowotnych i umiejętności korzystania z mediów oraz umiejętności takich jak analityczne myślenie i rozumowanie naukowe.

„Myślenie analityczne i rozumowanie naukowe to umiejętności, które pomagają odróżnić fałszywe wiadomości dotyczące zdrowia od prawdziwych” – podsumował Masaryk. (PAP)

Autor: Paweł Wernicki

pmw/ agt/