Międzynarodowy Dzień Kobiet i Dziewcząt w Nauce został ustanowiony Rezolucją Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych w grudniu 2015 r. Jest to święto mające na celu podkreślenie roli kobiet i dziewcząt w nauce i zwrócenie uwagi na potrzebę zapewnienia kobietom takich samych możliwości uczenia się i pracy na równych warunkach. Dążenie do równości płci jest jednym z priorytetów w działalności UNESCO.

"W Międzynarodowym Dniu Kobiet i Dziewcząt w Nauce powtórzmy fundamentalne przesłanie: kobiety potrzebują nauki, a nauka potrzebuje kobiet. Tylko wykorzystując wszystkie źródła wiedzy, wszystkie źródła talentów, możemy odblokować pełny potencjał nauki i sprostać wyzwaniom naszych czasów" - napisała dyrektor generalna UNESCO w przesłaniu z okazji dnia cytowana przez Polski Komitet ds. UNESCO.

Jak podaje komitet, kobiety nadal stanowią jedynie 28 proc. absolwentów kierunków inżynierskich i 40 proc. kierunków informatycznych. Zaledwie 22 proc. specjalistów pracujących w dziedzinie sztucznej inteligencji to kobiety.

"Mniej niż jeden na czterech naukowców w świecie biznesu to kobieta, a kiedy rozpoczynają własną działalność gospodarczą, kobiety mają trudności z dostępem do finansowania. W 2019 r. zaledwie 2 proc. kapitału podwyższonego ryzyka trafiło do start-upów założonych przez kobiety. Nieliczne kraje decydują się na wprowadzenie regulacji wspierających przedsiębiorczość kobiet" - zauważa Polski Komitet ds. UNESCO.

Z danych systemu RAD-on (jest częścią Zintegrowanej Sieci Informacji o Nauce i Szkolnictwie Wyższym) wynika, że w Polsce w 2021 r. studiowało ponad 708 tys. kobiet i ponad 499 tys. mężczyzn.

W tym samym roku było w naszym kraju ponad 47,8 tys. kobiet będących nauczycielami akademickimi i ok. 52,1 tys. mężczyzn pełniących tę funkcję. Większość kobiet, nauczycieli akademickich jest doktorami (23,7 tys.), 12,3 tys. nie posiada stopnia lub tytułu naukowego, doktorami habilitowanymi jest 8,9 tys. z nich, a profesorami - ok. 2,7 tys. Dla porównania, wśród mężczyzn będących nauczycielami akademickimi jest w Polsce 22,8 tys. doktorów, 12,7 tys. doktorów habilitowanych, 9 tys. osób bez stopnia lub tytułu naukowego i 7,4 tys. profesorów.

"Udział kobiet zatrudnionych na wszystkich uczelniach publicznych wyniósł 46 proc. Biorąc jednak pod uwagę tylko uczelnie techniczne, wskaźnik ten spada do 32 proc. Kobietom jest trudniej również osiągnąć tytuł profesora" - skomentowała dla PAP adiunkt w Laboratorium Baz Danych i Systemów Analityki Biznesowej w Ośrodku Przetwarzania Informacji - Państwowym Instytucie Badawczym (OPI PIB), dr Anna Knapińska.

Ekspertka zwróciła uwagę na tzw. indeks szklanego sufitu, który pokazuje, jakie szanse mają kobiety na osiągnięcie najwyższej pozycji w hierarchii akademickiej.

"Gdy GCI wynosi 1, to mamy do czynienia z równością płci. Natomiast, im wyższa wartość wskaźnika, tym trudniejsza jest sytuacja kobiet. Podczas gdy na wszystkich uczelniach publicznych indeks szklanego sufitu wyniósł 1,76, to na uczelniach technicznych osiągnął on wartość 2. Jeszcze trudniej jest uzyskać tytuł profesora kobietom zatrudnionym na uczelniach niepublicznych o profilu technicznym (GCI=2,36)" - wskazała dr Knapińska.

Jak podała Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej (NAWA), Polska znalazła się w wąskim gronie dziewięciu państw członkowskich Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) koordynujących tegoroczne obchody Międzynarodowego Dnia Kobiet i Dziewcząt w Nauce. Obchody te rozpoczęły się już w piątek w siedzibie ONZ w Nowym Jorku, a za jego koordynację odpowiada Royal Academy of Science International Trust (RASIT) wraz z gronem państw członkowskich ONZ, w tym Polski.

"Stałe Przedstawicielstwo RP przy ONZ w Nowym Jorku od początku współsponsoruje, a od kilku lat współorganizuje obchody Międzynarodowego Dnia Kobiet i Dziewcząt w Nauce. To nie tylko zaangażowanie w kwestie organizacyjno-logistyczne i promocyjne wydarzenia, ale i istotny wkład merytoryczny, jaki stanowi delegowanie przedstawicieli Polski do udziału w panelach tematycznych" - podała NAWA.

W tym roku obchody przebiegają pod hasłem: "Innovate. Demonstrate. Elevate. Advance. Sustain. I.D.E.A.S. Bringing Everyone Forward to Sustainable and Equitable Development". Dyskutowano o tym, w jaki sposób innowacje i nauka przyczyniają się do wdrażania Agendy 2030 oraz poszczególnych Celów Zrównoważonego Rozwoju.

Wydarzenia związane z obchodami tego dnia miały miejsce również w Polsce. Na przykład w Poznaniu odbyła się w piątek konferencja zorganizowana z inicjatywy Akademii Młodych Uczonych PAN - "Doskonałość Naukowa nie ma Płci".(PAP)

Autor: Szymon Zdziebłowski

szz/ mir/