Na całym świecie niektórzy ludzie wolą wstawać wcześnie rano, inni zaś wolą pospać. Pomiędzy dwiema skrajnościami znajduje się wiele zachowań pośrednich. Już wcześniejsze badania pozwoliły powiązać fakt bycia "rannym ptaszkiem" z większym zadowoleniem z życia i z byciem osobą bardziej sumienną. W pięcioczynnikowym modelu osobowości Paula Costy i Roberta McCrae’a, tzw. modelu Wielkiej piątki (ang. Big Five), sumienność jest cechą osobowości, która odpowiada za naszą tendencję do wykazywania samodyscypliny i wytrwałego dążenia do wyznaczonych celów. Wiąże się z tym wysoka ambicja, chęć pokazania swoich możliwości oraz duża potrzeba rywalizacji.

Relacjom pomiędzy tymi czterema obszarami - porą wstawania, sumiennością, religijnością a satysfakcją z życia - przyjrzeli się naukowcy z Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego - Joanna Gorgol, dr Paweł Łowicki i dr hab. Maciej Stolarski.

Przywołują też wcześniejsze badania, w których stwierdzono istnienie związku pomiędzy byciem osobą religijną a odczuwaniem większego zadowolenia z życia - i właśnie sumiennością. To zaś pozwala sądzić, że religijność może mieć znaczenie dla kształtu relacji pomiędzy byciem "skowronkiem" - a odczuwaniem większej satysfakcji z życia - sugerują naukowcy z UW.

Naukowcy ci przypominają jednocześnie popularne powiedzenie: "kto rano wstaje, temu Pan Bóg daje". Ma ono swoje odpowiedniki również w innych językach, ale polska wersja wskazuje dodatkowo na "boskie błogosławieństwo" osób, które wcześnie zaczynają dzień. "Chcieliśmy empirycznie sprawdzić ludowa mądrość, wyrażoną w tym powiedzeniu" - napisali w publikacji z badań, opublikowanej w PLOS ONE.

Aby lepiej zrozumieć interakcję pomiędzy porą wstawania, sumiennością a zadowoleniem z życia, naukowcy z UW przeprowadzili dwa badania na dorosłych Polakach - grupach liczących 500 i 728 osób. Preferencje dotyczące pory wstawania, zadowolenia z życia i poziomu sumienności określono dzięki kwestionariuszom. Członków jednej z grup zapytano też o to, czy wierzą w Boga, natomiast członków grupy drugiej - o ich ogólny poziom religijności.

Wyniki badania potwierdziły, że bycie "skowronkiem" jest związane z wyższą sumiennością i zadowoleniem z życia. Wyniki pozwalają też sądzić, że bycie osobą religijną jest związane z preferencją dotyczącą wczesnego wstawania.

"W naszym badaniu, "skowronki" były bardziej sumienne, co mogło przyczyniać się do rozwoju ich religijności, a podwyższona religijność mogła znacząco wspierać ich ogólne zadowolenie z życia" - mówi serwisowi Nauka w Polsce pierwsza autorka badania, Joanna Gorgol.

Poznawanie takich związków i relacji pomiędzy psychologicznymi cechami a skłonnościami do określonych zachowań pozwala na zrozumienie przyczyn danego zachowania oraz przewidywanie podobnych zachowań w przyszłości w oparciu o wiedzę dotyczącą nasilenia danej cechy u konkretnej jednostki - skomentowała badaczka.

Dalsze analizy pozwalają sądzić, że wyższy poziom religijności wśród "rannych ptaszków" może co najmniej częściowo odpowiadać za istnienie związku pomiędzy preferowaniem porannego wstawania - i większym zadowoleniem z życia. Na tę zaś relację wydaje się statystycznie wpływać sumienność.

Na podstawie ustaleń naukowcy spekulują, że osoby wstające wcześnie rano są zwykle bardziej sumienne - co sprawia, że mogą być bardziej religijne, i że ich religijność może się przyczynić do większej satysfakcji z życia. Niemniej jednak zauważają, że ich badanie nie potwierdziło związku przyczynowo-skutkowego i nie odpowiada za socjodemograficzne cechy uczestników badania. Sprawdzenie tego wymaga dalszych badań - sugerują naukowcy.

Nauka w Polsce

zan/ bar/