Szkielet mężczyzny, zmarłego między rokiem 1450 a 1620, z czterema metalowymi palcami - odnaleźli archeolodzy w trakcie prac w niemieckim Freising (Bawaria).
Protetyczne palce nadal były połączone z lewą ręką szkieletu. Mężczyzna, mający ok. 30-50 lat, stracił prawdopodobnie palce w wyniku amputacji. Według analiz proteza, wykonana z żelaza i metali nieżelaznych, była kiedyś pokryta skórą i przymocowana bandażami do przedramienia pacjenta. Do odkrycia doszło w trakcie prac rurociągowych w pobliżu kościoła parafialnego pw. św. Jerzego (Stadtpfarrkirche St. Georg) w Freising.
"Palec wskazujący, środkowy, serdeczny i mały zostały indywidualnie uformowane z blachy i są nieruchome. Repliki palców leżą równolegle do siebie, lekko zakrzywione. Protezę prawdopodobnie przywiązano pasami do kikuta ręki" - opisał dr Walter Irlinger, kierownik wydziału konserwacji z Bawarskiego Urzędu Ochrony Zabytków, cytowany w informacji prasowej dotyczącej odkrycia.
Po dokładniejszej analizie badacze uznali, że proteza była prostym metalowym urządzeniem, w którym do replik palców przymocowano kawałki materiału i skóry; wskazuje to, że zewnętrzna część protetycznej dłoni była przynajmniej częściowo zakryta. "Wewnątrz żelaznej dłoni znajduje się materiał przypominający gazę, który prawdopodobnie służył do ochrony kikuta" - czytamy w informacji bawarskiego urzędu.
Szkielet pochodzi z czasów konfliktów militarnych, kiedy mogło dochodzić do licznych uszkodzeń ciała i amputacji, co zwiększało zapotrzebowanie na protezy. Freising było miejscem ofensyw m.in. podczas wojny trzydziestoletniej (1618-1648).
Jak przypomina bawarski urząd, od 1530 r. najsłynniejszą "Żelazną Rękę" nosił rycerz Götz von Berlichingen, który podczas oblężenia Landshut stracił prawą rękę w wyniku wystrzału z armaty. W przeciwieństwie do żelaznej ręki z Freising, jego proteza była mobilna i wyjątkowo złożona technicznie.
Jak do tej pory opisano już ok. 50 różnego rodzaju protez odnalezionych w Europie Środkowej, datowanych na czas od późnego średniowiecza (1300-1500) do wczesnej epoki nowożytnej (1500-1800). Jedna z najstarszych zbadanych protez to 3000-letni drewniany palec u nogi odkryty u egipskiej mumii.(PAP)
Magdalena Barcz
bar/ zan/
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
