Nowelę ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz niektórych innych ustaw ustanawiającej medal "Zasłużony dla Nauki Polskiej Sapientia et Veritas" przyjął w czwartek Sejm. Nowelizacja przewiduje też wpisanie do katalogu zadań prezesa Głównego Urzędu Miar prowadzenie badań naukowych.
Za przyjęciem ustawy głosowało 267 posłów, 3 było przeciwko, a 187 wstrzymało się od głosu.
Ustawę przygotowała grupa posłów PiS. Wprowadza on zmiany w sześciu ustawach, w tym w ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.
Zgodnie z ustawą minister edukacji i nauki będzie mógł nadać medal "Zasłużony dla Nauki Polskiej Sapientia et Veritas" (łac. mądrość i prawda) za szczególne zasługi dla szkolnictwa wyższego i nauki, w tym za wybitne osiągnięcia w zakresie działalności naukowej, dydaktycznej lub organizacyjnej.
Ustawę krytykowali posłowie KO i Lewicy, wskazując na zapisy dotyczące ustanowienia nowego odznaczenia. Zwracano uwagę, że istnieje uznany w środowisku medal KEN i jest przyznawany za podobne osiągnięcia. W toku prac legislacyjnych przepadła poprawka KO. W jej myśl nowy medal miał być jednostopniowy, a nie - jak zapisano w ustawie - trzystopniowy.
Medal "Zasłużony dla Nauki Polskiej Sapientia et Veritas" będzie mógł być nadany osobie fizycznej, w tym osobie niemającej obywatelstwa polskiego, osobie prawnej lub jednostce organizacyjnej niemającej osobowości prawnej. Będzie miał trzy stopnie – złoty medal, srebrny i brązowy. W 2022 r. na opracowanie projektu medalu oraz wykonanie i dostawę 1750 sztuk, legitymacji i etui, zaplanowano środki w wysokości 400 tys. zł.
Nowelizacja przewiduje wpisanie do katalogu podstawowych zadań prezesa Głównego Urzędu Miar prowadzenie badań naukowych i prac rozwojowych. Prezes GUM będzie mógł występować jako wnioskodawca (także w konsorcjum z innymi podmiotami) w konkursach na realizację projektów badawczych ogłaszanych przez Narodowe Centrum Nauki i Narodowe Centrum Badań i Rozwoju.
W ustawie zaproponowano m.in. zapisy, zgodnie z którymi uchwały podjęte przez Krajową Komisję Etyczną ds. Doświadczeń na Zwierzętach i lokalne komisje etyczne do spraw doświadczeń na zwierzętach we wszystkich rozpatrywanych przez te organy sprawach, w tym w sprawach zgód na przeprowadzanie doświadczeń i w sprawach dotyczących odmowy udostępnienia informacji publicznej, powinni podpisywać ich przewodniczący, a w razie ich nieobecności – wiceprzewodniczący tych komisji. Przepadła poprawka dotycząca zniesienia utajnienia prac Krajowego Komisji Etycznej ds. Doświadczeń na Zwierzętach zaproponowana przez Lewicę.
W ustawie znalazły się także zapisy o trybie wznowienia postępowania o nadanie stopnia doktora, doktora habilitowanego i tytułu profesora, jak również wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności postępowania o nadanie tytułu profesora.
Wprowadzono też zapisy dotyczące oceny efektów działania Krajowych Naukowych Ośrodków Wiodących (KNOW). Projekt przewiduje powierzenie oceny raportu końcowego i sprawozdania finansowego KNOW zespołowi doradczemu powołanemu przez szefa MEiN.
Przewidziano też przedłużenie okresu realizacji umów zawartych w ramach programu Regionalna Inicjatywa Doskonałości. Środki finansowe w ramach tego programu będą mogły być przekazywane do 31 grudnia 2023 r.
Teraz ustawa trafi do Senatu.
PAP - Nauka w Polsce, Szymon Zdziebłowski
szz/ mhr/
