Chybotanie materii powstałej w wyniku rozerwania pływowego gwiazdy pozwoliło naukowcom obliczyć prędkość rotacji czarnej dziury. Źródło: Kadr z wideo MIT, via YouTube

Astronomowie zmierzyli prędkość rotacji czarnej dziury, obserwując reakcję gwiezdnej materii

Astronomowie po raz pierwszy zmierzyli prędkość rotacji supermasywnej czarnej dziury, obserwując "chybotanie" gwiezdnej materii. W badaniach - opublikowanych w "Nature" - uczestniczyły polskie badaczki.

  • Fot. Adobe Stock
    Kosmos

    W Drodze Mlecznej wykryto gwiazdową czarną dziurę o rekordowo dużej masie

    Dzięki obserwatorium Gaia, teleskopowi Europejskiego Obserwatorium Południowego i innym instrumentom naziemnym naukowcom udało się wytropić rekordową czarną dziurę w naszej galaktyce. W badaniach udział wzięli polscy astronomowie z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego.

  • Widać tutaj obraz supermasywnej czarnej dziury Sagittarius A*, uzyskany przez Teleskop Horyzontu Zdarzeń EHT), do którego dodano artystyczną ilustrację wskazującą, w którym miejscu modelowanie danych ALMA przewiduje gorącą plamę oraz jej orbitę wokół czarnej dziury. Źródło: EHT Collaboration, ESO/M. Kornmesser (Acknowledgment: M. Wielgus).
    Kosmos

    Wykryto bąbel gorącego gazu, wirujący wokół supermasywnej czarnej dziury w Drodze Mlecznej

    Naukowcy wykryli „gorącą plamę” na orbicie wokół supermasywnej czarnej dziury Sagittarius A* w centrum naszej galaktyki. Dokonał tego zespół naukowców pod kierunkiem dwojga Polaków, który przeanalizował obserwacje dokonane przy pomocy sieci radioteleskopów ALMA. O odkryciu poinformowało Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO).

  • Wizja artystyczna pokazuje, jak mógłby wyglądać układ podwójny VFTS 243, gdybyśmy obserwowali go z bliska. System, który znajduje się w Mgławicy Tarantula w Wielkim Obłoku Magellana, składa się z gorącej, niebieskiej gwiazdy o masie 25 mas Słońca oraz czarnej dziury, która ma masę co najmniej 9 mas Słońca. Rozmiary obu składników układu podwójnego nie są narysowane w skali: w rzeczywistości niebieska gwiazda jest około 200 000 razy większa niż czarna dziura. Credit: ESO/L. Calçada
    Kosmos

    Odkryto uśpioną czarną dziurę w innej galaktyce

    Międzynarodowy zespół naukowców, w tym - z Polski, odkrył "uśpioną" czarną dziurę o masie gwiazdowej w Wielkim Obłoku Magellana - galaktyce sąsiedniej względem naszej. O odkryciu poinformowały ESO oraz Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego.

  • Wizja artystyczna: obraz tła Drogi Mlecznej zakłócony przez grawitację wędrującej czarnej dziury. Czarna dziura na skutek swej ogromnej grawitacji zakrzywia wokół siebie przestrzeń co powoduje zniekształcenia obrazów znajdujących się za nią gwiazd tła. Źródło: NASA, STScI, zdjęcie: FECYT, IAC.
    Kosmos

    Polscy astronomowie odkryli swobodną czarną dziurę w Drodze Mlecznej

    Dwa międzynarodowe zespoły naukowców, z udziałem astronomów z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego, ogłosiły odkrycie samotnej czarnej dziury w Drodze Mlecznej. Jest to pierwsza tego typu detekcja.

  • Droga Mleczna i położenie jej centralnej czarnej dziury widziane przez Atacama Large Millimeter/submillimeter Array. Źródło: ESO/José Francisco Salgado (josefrancisco.org), EHT Collaboration
    Kosmos

    Astronomowie "zrobili zdjęcie" czarnej dziury w centrum Drogi Mlecznej

    Naukowcy zaprezentowali pierwszy obraz supermasywnej czarnej dziury w centrum naszej galaktyki. O odkryciu poinformowały Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO) oraz uczestnicy projektu o nazwie Teleskop Horyzontu Zdarzeń (EHT). Udział w odkryciu mają też Polacy.

  • Artystyczna wizja pokazuje czarną dziurę 11 razy masywniejszą niż Słońce oraz okrążającą ją gwiazdę o 5 masach Słońca. Oba obiekty znajdują się w NGC 1850, gromadzie tysięcy gwiazd odległej o prawie 160 000 lat świetlnych w Wielkim Obłoku Magellana, galaktyce sąsiadującej z Drogą Mleczną. Zniekształcenie kształtu gwiazdy wynika z silnego oddziaływania grawitacyjnego wywieranego przez czarną dziurę. Źródło: ESO/M. Kornmesser.
    Kosmos

    Astronomowie wyśledzili czarną dziurę w gromadzie gwiazd poza naszą galaktyką

    Naukowcom udało się wykryć niewielką czarną dziurę w gromadzie gwiazd w jednej z galaktyk poza Drogą Mleczną. Do badań użyto teleskopu VLT należącego do Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO), a także danych z polskiego projektu OGLE prowadzonego przez Uniwersytet Warszawski.

  • Artystyczna wizja połączenia się czarnej dziury i gwiazdy neutronowej. Źródło: Carl Knox, OzGrav, Uniwersytet w Swinburne.
    Kosmos

    Naukowcy - świadkami połączenia czarnej dziury z gwiazdą neutronową

    Dzięki falom grawitacyjnym naukowcom udało się po raz pierwszy zarejestrować sygnał od kosmicznej katastrofy, w której czarna dziura połyka gwiazdę neutronową. W badaniach, których wyniki ogłoszono we wtorek, uczestniczyli m.in. naukowcy z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego.

Najpopularniejsze

  • Fot. SpaceX

    Załoga misji Ax-4 z Polakiem wróciła we wtorek na Ziemię

  • Niemcy/ Polski astronauta: mamy niesamowity ogrom pracy do wykonania, żeby wykorzystać tę misję

  • Nad misją IGNIS pracowało na świecie około tysiąca osób

  • Teorie spiskowe o ISS i lądowaniu na Księżycu nie znikają mimo dowodów naukowych

  • Akademia Kopernikańska i Szkoła Główna Mikołaja Kopernika: niskie finansowanie sparaliżowało pracę

  • Fot. Adobe Stock

    Implant może ratować pacjentów z cukrzycą przed niebezpiecznie niskim poziomem cukru we krwi

  • Indie/ Naukowcy: udział w misji Ax-4 to kolejny krok w realizacji strategii kosmicznej kraju

  • Badanie: zwiększenie aktywności fizycznej w jakimkolwiek wieku może wydłużać życie

  • Portugalczycy i Hiszpanie opracowali pierwszą w historii mapę populacji królika dzikiego

  • Parker Solar Probe odsłania kolejne tajemnice Słońca

Łódź, 02.07.2025. Sławosz Uznański-Wiśniewski (na ekranie) podczas połączenia wideo na żywo w EC1 w Łodzi. PAP/Marian Zubrzycki

Naukowcy o eksperymentach z misji IGNIS: nadchodzi najbardziej ekscytująca część

Naukowcy, prowadzący swoje eksperymenty w ramach misji IGNIS, z ekscytacją czekają na możliwość analizy danych, zebranych przez Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego. Część z nich czeka też na termin spotkania z polskim astronautą, aby przeprowadzić testy naziemne z jego udziałem.

newsletter

Zapraszamy do zapisania się do naszego newslettera