Chybotanie materii powstałej w wyniku rozerwania pływowego gwiazdy pozwoliło naukowcom obliczyć prędkość rotacji czarnej dziury. Źródło: Kadr z wideo MIT, via YouTube

Astronomowie zmierzyli prędkość rotacji czarnej dziury, obserwując reakcję gwiezdnej materii

Astronomowie po raz pierwszy zmierzyli prędkość rotacji supermasywnej czarnej dziury, obserwując "chybotanie" gwiezdnej materii. W badaniach - opublikowanych w "Nature" - uczestniczyły polskie badaczki.

  • Fot. Adobe Stock
    Kosmos

    W Drodze Mlecznej wykryto gwiazdową czarną dziurę o rekordowo dużej masie

    Dzięki obserwatorium Gaia, teleskopowi Europejskiego Obserwatorium Południowego i innym instrumentom naziemnym naukowcom udało się wytropić rekordową czarną dziurę w naszej galaktyce. W badaniach udział wzięli polscy astronomowie z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego.

  • Widać tutaj obraz supermasywnej czarnej dziury Sagittarius A*, uzyskany przez Teleskop Horyzontu Zdarzeń EHT), do którego dodano artystyczną ilustrację wskazującą, w którym miejscu modelowanie danych ALMA przewiduje gorącą plamę oraz jej orbitę wokół czarnej dziury. Źródło: EHT Collaboration, ESO/M. Kornmesser (Acknowledgment: M. Wielgus).
    Kosmos

    Wykryto bąbel gorącego gazu, wirujący wokół supermasywnej czarnej dziury w Drodze Mlecznej

    Naukowcy wykryli „gorącą plamę” na orbicie wokół supermasywnej czarnej dziury Sagittarius A* w centrum naszej galaktyki. Dokonał tego zespół naukowców pod kierunkiem dwojga Polaków, który przeanalizował obserwacje dokonane przy pomocy sieci radioteleskopów ALMA. O odkryciu poinformowało Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO).

  • Wizja artystyczna pokazuje, jak mógłby wyglądać układ podwójny VFTS 243, gdybyśmy obserwowali go z bliska. System, który znajduje się w Mgławicy Tarantula w Wielkim Obłoku Magellana, składa się z gorącej, niebieskiej gwiazdy o masie 25 mas Słońca oraz czarnej dziury, która ma masę co najmniej 9 mas Słońca. Rozmiary obu składników układu podwójnego nie są narysowane w skali: w rzeczywistości niebieska gwiazda jest około 200 000 razy większa niż czarna dziura. Credit: ESO/L. Calçada
    Kosmos

    Odkryto uśpioną czarną dziurę w innej galaktyce

    Międzynarodowy zespół naukowców, w tym - z Polski, odkrył "uśpioną" czarną dziurę o masie gwiazdowej w Wielkim Obłoku Magellana - galaktyce sąsiedniej względem naszej. O odkryciu poinformowały ESO oraz Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego.

  • Wizja artystyczna: obraz tła Drogi Mlecznej zakłócony przez grawitację wędrującej czarnej dziury. Czarna dziura na skutek swej ogromnej grawitacji zakrzywia wokół siebie przestrzeń co powoduje zniekształcenia obrazów znajdujących się za nią gwiazd tła. Źródło: NASA, STScI, zdjęcie: FECYT, IAC.
    Kosmos

    Polscy astronomowie odkryli swobodną czarną dziurę w Drodze Mlecznej

    Dwa międzynarodowe zespoły naukowców, z udziałem astronomów z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego, ogłosiły odkrycie samotnej czarnej dziury w Drodze Mlecznej. Jest to pierwsza tego typu detekcja.

  • Droga Mleczna i położenie jej centralnej czarnej dziury widziane przez Atacama Large Millimeter/submillimeter Array. Źródło: ESO/José Francisco Salgado (josefrancisco.org), EHT Collaboration
    Kosmos

    Astronomowie "zrobili zdjęcie" czarnej dziury w centrum Drogi Mlecznej

    Naukowcy zaprezentowali pierwszy obraz supermasywnej czarnej dziury w centrum naszej galaktyki. O odkryciu poinformowały Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO) oraz uczestnicy projektu o nazwie Teleskop Horyzontu Zdarzeń (EHT). Udział w odkryciu mają też Polacy.

  • Artystyczna wizja pokazuje czarną dziurę 11 razy masywniejszą niż Słońce oraz okrążającą ją gwiazdę o 5 masach Słońca. Oba obiekty znajdują się w NGC 1850, gromadzie tysięcy gwiazd odległej o prawie 160 000 lat świetlnych w Wielkim Obłoku Magellana, galaktyce sąsiadującej z Drogą Mleczną. Zniekształcenie kształtu gwiazdy wynika z silnego oddziaływania grawitacyjnego wywieranego przez czarną dziurę. Źródło: ESO/M. Kornmesser.
    Kosmos

    Astronomowie wyśledzili czarną dziurę w gromadzie gwiazd poza naszą galaktyką

    Naukowcom udało się wykryć niewielką czarną dziurę w gromadzie gwiazd w jednej z galaktyk poza Drogą Mleczną. Do badań użyto teleskopu VLT należącego do Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO), a także danych z polskiego projektu OGLE prowadzonego przez Uniwersytet Warszawski.

  • Artystyczna wizja połączenia się czarnej dziury i gwiazdy neutronowej. Źródło: Carl Knox, OzGrav, Uniwersytet w Swinburne.
    Kosmos

    Naukowcy - świadkami połączenia czarnej dziury z gwiazdą neutronową

    Dzięki falom grawitacyjnym naukowcom udało się po raz pierwszy zarejestrować sygnał od kosmicznej katastrofy, w której czarna dziura połyka gwiazdę neutronową. W badaniach, których wyniki ogłoszono we wtorek, uczestniczyli m.in. naukowcy z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego.

Najpopularniejsze

  • Floryda, 25.06.2025. Start rakiety Falcon 9 z kapsułą Crew Dragon z Centrum Kosmicznego Johna F. Kennedy’ego na przylądku Canaveral na Florydzie, 25 bm. W ramach misji Axiom-4 rakieta zabrała czwórkę astronautów, w tym Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS). PAP/Leszek Szymański

    Z Przylądka Canaveral wystartowała rakieta z kapsułą Dragon, na pokładzie której jest Polak Sławosz Uznański-Wiśniewski

  • Projekt badań nad rodzinami queerowymi z dziećmi - z prestiżowym grantem

  • Naukowcy uważają, że olej z owadów może być alternatywą dla olejów tradycyjnych

  • Szefowa KRASP: o planie reformy nauki przeczytałam w gazecie

  • Maj rekordowo ciepły na świecie, w Polsce ekstremalnie chłodny

  • Fot. Adobe Stock

    Pierwsi pacjenci wyleczeni z ciężkiej cukrzycy typu 1 dzięki nowej terapii

  • Rozpoczęło się astronomiczne lato

  • Echa misji Ax-4 w Indiach i na Węgrzech: historyczny lot i szansa dla naszych krajów

  • ESO pokazało szczegółowe zdjęcie galaktyki z tysiącami kolorów

  • W ramach misji Ax-4 naukowcy sprawdzą, czy w kosmos mogą latać cukrzycy

Fot. Adobe Stock

Misja IGNIS/ Polski astronauta przeprowadzi na ISS 13 eksperymetów

Znaczną część swojego pobytu na ISS polski astronauta Sławosz Uznański-Wiśniewski poświęci na działalność naukową. W ramach technologiczno-naukowej misji IGNIS przeprowadzi 13 eksperymentów, których wyniki będą miały wpływ na rozwój m.in. medycyny, biologii, inżynierii oraz szeroko pojętych technologii kosmicznych .

newsletter

Zapraszamy do zapisania się do naszego newslettera