Choroba Parkinsona (PD) to choroba neurodegeneracyjna, która dotyka miliony ludzi na całym świecie. Częstość jej występowania szybko rośnie z powodu takich czynników, jak stosowanie pestycydów i starzenie się społeczeństwa. Typowe objawy to spowolnienie ruchów, drżenie spoczynkowe, sztywność mięśniowa i zaburzenia stabilności ciała. Jednak objawy pozamotoryczne, takie jak utrata węchu, zaparcia i zaburzenia snu REM często rozwijają się do 20 lat przed diagnozą u dużej liczby osób cierpiących na tę chorobę. W Polsce choruje na parkinsonizm około 60-70 tysięcy osób.

Wiadomo, że w chorobie Parkinsona białko zwane alfa-synukleiną ulega nieprawidłowemu fałdowaniu i zlepianiu. Powstające grudki białka uszkadzają w mózgu komórki nerwowe wytwarzające dopaminę, co prowadzi do typowych objawów choroby. Obecne metody leczenia, głównie leki zastępujące dopaminę, często mają skutki uboczne i z czasem tracą skuteczność.

Według obecnego stanu wiedzy patologiczne grudki białkowe tworzą się w ścianie jelita na bardzo wczesnym etapie choroby i docierają do komórek mózgowych za pośrednictwem nerwu błędnego, który łączy jelita z mózgiem. Na proces ten mogą wpływać biliony bakterii jelitowych. W chorobie Parkinsona pacjenci często mają zmieniony w porównaniu do osób zdrowych mikrobiom jelitowy, wykazują więcej stanów zapalnych i zaburzoną barierę jelitową.

Nowe badanie kliniczne dotyczące wpływu mikrobioty kałowej na chorobę Parkinsona przeprowadzili naukowcy ze Szpitala Uniwersyteckiego w Gandawie, Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB) i Uniwersytetu w Gandawie. Jak wykazali, przeszczep mikrobioty kałowej (FMT) zawierający zdrowe bakterie jelitowe od dawcy może mieć znaczący wpływ na ewolucję objawów choroby Parkinsona w ciągu jednego roku. Po 12 miesiącach grupa aktywnie leczona wykazała znacznie większą poprawę objawów motorycznych w porównaniu z grupą placebo.

Do badania klinicznego o nazwie GUT-PARFECT rekrutowano uczestników z chorobą Parkinsona we wczesnym stadium oraz zdrowych dawców, którzy przekazali swój stolec na rzecz Gentse Stoelgangbank. Cierpiący na chorobę Parkinsona uczestnicy badania otrzymywali stolec przez rurkę wprowadzoną przez nos i sięgającą do jelita cienkiego, aby bezpośrednio tam dostarczyć bakterie.

„Nasze wyniki są naprawdę zachęcające! - powiedział dr Arnout Bruggeman, badacz w VIB-UGent-UZ Gent i pierwszy autor badania. - Po dwunastu miesiącach uczestnicy, którzy otrzymali przeszczep stolca zdrowego dawcy, wykazali znaczną poprawę wyników motorycznych, najważniejszej miary objawów choroby Parkinsona”.

Poprawa objawów motorycznych stała się jeszcze bardziej wyraźna pomiędzy szóstym a dwunastym miesiącem po przeszczepie, co sugeruje potencjalnie długotrwały efekt. Ponadto uczestnicy rzadziej doświadczali zaparć, które są częstym i uciążliwym objawem u wielu osób cierpiących na chorobę Parkinsona. Konieczne są dalsze badania w celu ustalenia, czy leczenie to spowalnia również postęp choroby.

„Ponieważ na początku badania pojawiały się poważne pytania dotyczące wykonalności, sfinansowanie tych badań nie było łatwym zadaniem – wskazał prof. Patrick Santens. - Badania te były możliwe jedynie dzięki wsparciu organizacji pacjentów, darowiznom na rzecz Funduszu Badań nad Parkinsonem UGent oraz chęci uczestników do poddania się dość inwazyjnym zabiegom”.

„Nasze badanie dostarcza obiecujących wskazówek, że FMT może być cenną nową metodą leczenia choroby Parkinsona – podkreśliła prof. Roosmarijn Vandenbroucke. - Potrzebne są dalsze prace, ale to potencjalnie bezpieczny, skuteczny i opłacalny sposób na poprawę objawów i poprawę jakości życia milionów osób chorych na chorobę Parkinsona na całym świecie”.

„Naszym kolejnym krokiem będzie uzyskanie funduszy na określenie, które bakterie mają pozytywny wpływ. Może to doprowadzić do opracowania 'pigułki bakteryjnej' lub innej terapii celowanej, która w przyszłości mogłaby zastąpić FMT” – powiedziała prof. Debby Laukens.(PAP)

Paweł Wernicki

pmw/ bar/