W przypadku przeszczepów skóry reakcja odrzucenia wydaje się występować wcześniej, niż gdy chodzi o głębiej umiejscowione przeszczepy. Jednocześnie przeszczep skóry jest zawsze dobrze widoczny i dostępny diagnostyce.

Już przeszłości kilku pacjentom przeszczepiono - z pomyślnym wynikiem - jeden lub kilka narządów i "wskaźnikowy" fragment skóry. Na przykład Adam Alderson z Wensleydale, któremu w roku 2015 po leczeniu rzadkiego nowotworu wymieniono osiem narządów, w tym trzustkę, żołądek i śledzionę - otrzymał także przeszczep (na brzuch) skóry dawcy. Przeszczep już kilkakrotnie pomógł w ukierunkowaniu jego leczenia, aby zapobiec odrzuceniu przez organizm nowych narządów. "To naprawdę pocieszające. Czuję się bezpieczniej, wiedząc, że mam dostępne narzędzie, które pozwala wykryć, czy coś dzieje się nie tak, zanim stanie się zbyt poważne. To prawie jak lampka ostrzegawcza poziomu oleju w samochodzie. Poza tym posiadanie tego w widoczny sposób przypomina, jakie mam szczęście, jest naprawdę wyjątkowe" - powiedział pacjent, cytowany na stronie Oxfordu (https://www.nds.ox.ac.uk/news/new-trial-using-skin-patches-early-warning-system-spot-lung-transplant-rejection).

Kosztujące ponad 2 miliony funtów i sfinansowane ze środków publicznych badanie SENTINEL, prowadzone w Wielkiej Brytanii przez University of Oxford oraz instytucje publiczną NHS Blood and Transplant, ma objąć w ciągu trzech lat 152 pacjentów, którym przeszczepiono płuca. Na przedramię każdego biorcy zostanie dodatkowo przeszczepiony - pobrany od dawcy - fragment skóry o wymiarach 10x3cm.

Według ekspertów odrzucenie przeszczepu płuca może objawiać się wysypką na wszczepionym biorcy fragmencie skóry dawcy, co pozwoli na wczesne podjęcie leczenia i zapobiegnięcie eskalacji problemów.

Ryzyko odrzucenia przeszczepu płuc jest stosunkowo wysokie ze względu na ekspozycję na powietrze zewnętrzne i dużą skłonność do infekcji (tylko około 55 proc. pacjentów przeżywa co najmniej 5 lat od przeszczepu). Badania krwi, próbki tkanki płucnej i zdjęcia rentgenowskie mogą dostarczyć wskazówek, jednak do tego czasu problem może być już dość zaawansowany. W dodatku odrzucenie może początkowo dawać podobne objawy, jak zapalenie płuc - a leczenie jest zupełnie odwrotne, bo przy odrzuceniu przeszczepu trzeba tłumić reakcję immunologiczną, zaś przy zapaleniu – wzmacniać.

Tym większe znaczenie może mieć nowa metoda.

Jeśli na przeszczepie skóry na ramieniu pojawi się wysypka, zostanie pobrana niewielka próbka w celu potwierdzenia, czy doszło do wczesnego odrzucenia. Można wtedy podać dużą dawkę leku zapobiegającego odrzuceniu. Jeśli pacjent jest zdrowy, można zmniejszyć dawkę środków tłumiących odpowiedź immunologiczną, co zmniejsza ryzyko skutków ubocznych, takich jak większe prawdopodobieństwo cukrzycy czy nowotworów. Eksperci przewidują, że liczba odrzuceń przeszczepów może zmaleć o połowę

"Jestem zachwycony, że rozpoczęto rekrutację pacjentów z całej Wielkiej Brytanii, oczekujących na przeszczep płuc do badania przeszczepów skórnych SENTINEL. Jeśli badanie zakończy się sukcesem, może zrewolucjonizować sposób przeprowadzania przeszczepów płuc w przyszłości" - powiedział, cytowany na stronie Oxfordu, prof. Andrew Fisher z Newcastle University.

"To badanie daje nadzieję pacjentom po przeszczepieniu płuc w całym kraju" – wskazała cytowana na stronie Oxford Maria Caulfield, była minister zdrowia Wielkiej Brytanii - "Wczesne wykrycie odrzucenia narządu oznacza zdrowszy przeszczep, dając ludziom większą kontrolę nad opieką i przyspieszając dostęp do leczenia". (PAP)

Paweł Wernicki

pmw/ zan/