Kreatyna jest ważnym składnikiem mięśni – jej nazwa pochodzi od greckiego słowa kreas („mięso”). Występuje naturalnie tylko w produktach pochodzenia zwierzęcego, a jej suplementy są popularne zwłaszcza wśród osób uprawiających sporty siłowe – mają poprawiać wydolność i zwiększać masę mięśniową.

Prof. Pengxiang Fan i jego koledzy z Uniwersytetu Zhejiang w Hangzhou (Chiny) postanowili zbadać, czy do wytwarzania kreatyny można wykorzystać genetycznie zmodyfikowane rośliny. Taka „roślinna” kreatyna mogłaby być na przykład przyjmowana przez wegan.

Modyfikacji poddano tytoń. Naukowcy najpierw stworzyli DNA, które koduje dwa enzymy, zamieniające aminokwasy w kreatynę. Następnie wprowadzili to DNA do bakterii Agrobacterium, które dostarczyły je do liści tytoniu (Nicotiana benthamiana).

Po trzech dniach liście zawierały średnio 2,3 mikrograma kreatyny na gram liścia (wcześniej było to 0).

W kolejnym eksperymencie wykorzystano DNA kodujące enzymy, które wytwarzają cząsteczkę karnozyny (która też jest popularnym sportowym suplementem). Po kilku dniach poziom karnozyny wynosił średnio 18,3 mikrograma na gram liścia.

Niestety, poziom kreatyny i karnozyny utrzymywał się na osiągniętym poziomie tylko przez kilka dni, ponieważ DNA nie zostało wprowadzone do genomu roślin. Dlatego następnym krokiem powinna być genetyczna zmiana DNA roślin, aby wytwarzały te składniki przez dłuższy czas.

Obecnie autorzy prowadzą badania nad spokrewnionymi z tytoniem pomidorami, które wytwarzałyby podczas dojrzewania owoców kreatynę i karnozynę.

Prawdopodobnie uda się tego dokonać w ciągu roku, jednak ewentualne wprowadzenie zmodyfikowanych pomidorów na rynek to już kwestia wielu lat – mimo że kreatyna i karnozyna są uważane za bezpieczne nawet w dużych dawkach.(PAP)

Paweł Wernicki

pmw/ agt/