Wewnętrzna powierzchnia każdego z ośmiu ramion ośmiornicy pokryta jest ułożonymi w dwa rzędy okrągłymi, miseczkowatymi przyssawkami, które pozwalają zwierzęciu przylgnąć mocno do podłoża, chwytać ofiary bądź manipulować przedmiotami. W każdej przyssawce wyróżnia się dwie odrębne części: zewnętrzną płytką jamkę (infundibulum – co po łacinie oznacza "lejek") oraz połączoną z infundibulum, głębiej położoną pustą przestrzeń (acetabulum – po łacinie dosłownie oznacza to miseczkę na ocet); obie pokrywa gruba warstwa mięśni. Kiedy przyssawka przylega do jakiejś powierzchni, uszczelnia się łączący obie części otwór. Infundibulum zapewnia przyleganie, natomiast odłączone od niego acetabulum przy odpowiednich skurczach mięśni pozwala albo na przylgnięcie, albo na odłączenie się przyssawki.

Naukowcy z amerykańskiego Virginia Polytechnic Institute and State University (Virginia Tech) zaprojektowali inspirowany przyssawką ośmiornicy chwytak, złożony z elastycznego, stożkowatego trzonu oraz membrany, która może zmieniać kształt i przylegać do różnych powierzchni. Pod wodą chwytak silnie przylegał do różnych obiektów o różnej szorstkości, krzywiźnie i twardości - od lekkich muszli po skały i miękkie kulki żelowe. Można było go szybko przyczepiać do tych obiektów w wielu cyklach i przez długi czas, a następnie szybko uwalniać.

Zdaniem autorów badań wynalazek ten może znaleźć zastosowanie w wielu dziedzinach - od opieki zdrowotnej i robotyki podwodnej po naprawę infrastruktury.

"Ośmiornica ma niezwykłą zdolność manipulowania szeroką gamą obiektów pod wodą" — powiedział autor korespondencyjny publikacji z badań (DOI:10.1002/advs.202407588), dr Michael D. Bartlett adiunkt inżynierii mechanicznej na Virginia Tech. - "Nasza praca stanowi znaczący krok w kierunku odtworzenia tych cech, co pozwala na silne przywieranie i szybkie uwalnianie obiektów pod wodą". (PAP)

Paweł Wernicki

pmw/ zan/