Konkurs jest organizowany przez serwis Nauka w Polsce, wydawany przez Fundację Polskiej Agencji Prasowej. Zwycięzców poznamy w grudniu.

"Dwanaście lat temu, kiedy ukończyłem studia, serwis YouTube zaczynał być popularny i pomyślałem, że też spróbuję. W 2013 roku zacząłem publikację krótkich filmów, maksymalnie do 10 minut. Były to materiały z ciekawostkami naukowymi. Sam wiem, że wtedy nie miałem dużej wiedzy na temat szeroko pojętej filozofii nauki i popularyzacji. Jednak z czasem zaczęło mnie to coraz bardziej interesować i wciągać, aż stało się moją pracą" - mówi Nauce w Polsce Krzysztof Poznański.

Na kanale NaukowoTV  pojawiło się już ponad 400 filmów, które łącznie wyświetlano 47,2 mln razy. Kanał ma też ponad 220 tysięcy subskrybentów. Za najważniejsze filmy na kanale Krzysztof Poznański uznaje: Jak powstała teoria ewolucji? oraz Czy zwierzęta posiadają świadomość? 

10 minut to za mało

W ostatnich latach kanał NaukowoTV stale się rozwija, m.in. poprzez znaczne wydłużenie treści.

"Staram się walczyć z pseudonauką i zauważyłem, że nie da się tego skutecznie robić w krótkich materiałach. Jeżeli pojawia się jakaś pseudonaukowa teza, która opisana jest w pięciu zdaniach, to ja potrzebuję co najmniej pięć razy więcej zdań i czasu, żeby ją obalić. Po drugie chciałem wyczerpywać w swoich filmach tematy, które wcześniej zdecydowanie mniej rozlegle analizowałem. Teraz najdłuższy film na kanale ma dwie i pół godziny" - opisuje twórca.

Przyznaje, że gdy zaczynał swoją pracę z YouTube - to uważało się, że filmów powyżej 10 minut i tak nikt nie obejrzy. Jednak na przestrzeni lat to bardzo się zmieniło. "Zauważam, że właśnie te długie filmy często odbiorcy nie tylko oglądają, ale na przykład słuchają jadąc samochodem. Dlatego też staram się filmy tak konstruować, żeby niekoniecznie trzeba było patrzeć na ekran, aby zrozumieć treść" - mówi Krzysztof Poznański.

Przygotowanie jednego odcinka to od kilkudziesięciu do nawet kilkuset godzin pracy. Najwięcej czasu zajmuje research i napisanie scenariusza. "Scenariusz dwugodzinnego nagrania ma około 30 stron, więc jeżeli robię np. serię 'Kontynenty i oceany świata' i każdy z tych filmów ma 20-30 stron scenariusza, to mógłbym z tego przygotować książkę" - przyznaje popularyzator.

Jak dyskutować z pseudonauką?

Pod filmami pojawia się wiele komentarzy. Krzysztof Poznański deklaruje, że stara się czytać wszystkie, choć ze względów czasowych nie może na wszystkie odpowiedzieć. Wśród nich pojawiają się pseudonaukowe tezy, komentarze negujące aktualną wiedzę. Ze względu na tematykę podejmowaną na kanale najczęściej dotyczą one kreacjonizmu i zmian klimatu.

"Dyskusja z osobą, która przedstawia pseudonaukowe tezy, też pozwala mi się uczyć. Jeżeli muszę doczytać, znaleźć wiedzę, żeby obalić dany argument, to dzięki temu sam się rozwijam. Aczkolwiek zauważyłem, że osób, które są zatwardziałe w pewnych aspektach i tak nie da się przekonać. Obecnie raczej nie wchodzę w takie polemiki, chyba że widzę, że mam przed sobą osobę, która po prostu nie bardzo rozumie dany temat. Wtedy zdarza mi się tłumaczyć i w wielu wypadkach mam drobne sukcesy" - mówi twórca Naukowo TV.

Ponieważ edukację na temat zmian klimatycznych uznaje za niezwykle istotną część swojej działalności planuje serię dłuższych filmów, które obalają pseudonaukowe argumenty dotyczące tego tematu. W planach jest również seria dotycząca historii Ziemi, w której każdy jej każdy okres mógłby być omówiony po kolei w wyczerpującej temat formule długich filmów.

Pełnoetatowy popularyzator

W 2017 roku popularyzacją zajął się na pełny etat - oprócz działalności internetowej zaczął organizować warsztaty z doświadczeniami fizycznymi dla dzieci oraz wykładami edukacyjnymi dla młodzieży w szkołach, domach kultury czy bibliotekach miejskich.

Kiedy wybuchła pandemia skupił się na nagrywaniu edukacyjnych filmów audio-video. Prócz nagrywania materiałów na kanał NaukowoTV został zatrudniony przez firmę produkującą materiały edukacyjne na platformę (Zintegrowana Platforma Edukacyjna Ministerstwa Edukacji Narodowej). Na tę platformę łącznie nagrał około 100 filmów z geografii i przyrody.

W 2021 roku dostał propozycję napisania książki o dinozaurach i historii Ziemi. Finalnie Wydawnictwo Wilga opublikowało dwie części. Pierwsza - Dinozaury i wielkie ssaki, została nominowana do nagrody Mądra Książka 2022 roku. Druga - Zanim pojawiły się dinozaury - ukazała się w 2023 roku.

Oprócz platformy YouTube wiedzę popularyzuje także poprzez profile na portalach Facebook, Instagram oraz TikTok.

W ostatnich latach wygłaszał popularyzatorskie wykłady na różnych, dużych naukowych wydarzeniach. Były to m.in.: Kaliski Festiwal Nauki (2024), Augustowski Festiwal Pasji do Nauki (2024), Noc Naukowców w Centrum Nauki Eksperyment w Gdyni (2023), Festiwal fantastyki Pyrkon - strefa naukowa (2023). Zloty dinofanów w Krasiejowie (2021-2024).

Aktualnie kończy studia magisterskie na kierunku: paleobiologia na Uniwersytecie Opolskim.

"Te studia bardzo dużo mi dały. Na przykład jeden z najważniejszych materiałów u mnie na kanale, czyli o powstaniu teorii ewolucji, powstał właśnie dzięki tym studiom. Dzięki nim tak naprawdę zrozumiałem, z czym naukowcy się mierzą na co dzień, co ich interesuje, jak wyglądają badania naukowe. Miałem po prostu możliwość podglądania, jak wygląda ich praca. Jednocześnie praca naukowa raczej nie jest dla mnie, bo ja uwielbiam popularyzację nauki i chciałbym się rozwijać w tym kierunku" - podsumowuje rozmówca Nauki w Polsce.

Nauka w Polsce, Ewelina Krajczyńska-Wujec

ekr/ zan/