Asteroidy i komety, oprócz tego, że mogą nieść nieocenione informacje na temat przeszłości Układu Słonecznego, stwarzają śmiertelne zagrożenie dla życia na Ziemi - podkreślają specjaliści ESA.

Dlatego Agencja zapowiedziała ustanowienie roku 2029 rokiem świadomości zagrożenia asteroidami i obrony planetarnej. Wybrano go nie bez przyczyny. W tym właśnie roku 13 kwietnia, w odległości zaledwie 32 tys. km Ziemię minie mierząca prawie 400 m asteroida Apophis. Takie wydarzenie ma miejsce rzadko, bo co kilka tys. lat – informują naukowcy.

Z powodu potencjalnego zagrożenia związanego z asteroidami i kometami eksperci z różnych części świata pracują nad wykrywaniem, śledzeniem i w razie potrzeby, reagowaniem na niebezpieczeństwo.

Jednak, jak podkreślają specjaliści z ESA, większość kosmicznych skał jest mała i do tego odbija jedynie niewielką ilość światła słonecznego, przez co wyjątkowo trudno je dostrzec.

Mimo tego, na przykład europejskie Near-Earth Object Coordination Centre monitoruje ponad 37 tys. asteroid bliskich Ziemi. Tylko nieliczne mogą stwarzać ewentualne zagrożenie.

ESA przygotowuje nowe teleskopy, które każdej nocy będą obserwowały całe niebo i ostrzegały przed ewentualnymi zagrożeniami. Instrumenty te nazwano Flyeye, ponieważ ich budowa jest inspirowana złożonym okiem owadów dającym wyjątkowo szerokie pole widzenia.

Ponadto w 2022 roku miało miejsce wydarzenie, które może w przyszłości pomóc w skutecznej ochronie planety. Chodzi o amerykańską misję DART, w czasie której próbnik uderzył w asteroidę Dimorphos, zmieniając jej orbitę wokół większego Didymosa.

Z kolei w 2024 roku rozpoczęła się europejska misja HERA, w której kolejna sonda jeszcze dokładniej zbada skutki uderzenia w Dimorphosa.

Poza tym, w ramach rozważanej przez ESA Rapid Apophis Mission for Space Safety (Ramses) w 2028 roku miałby wystartować próbnik, który w roku 2029 spotka z Apophisem w celu jego dokładnego zbadania. Naukowcy liczą na przełomowe odkrycia.

Jak wyjaśniają, w czasie zbliżenia do Ziemi, strona asteroidy najbliższa Ziemi będzie przyciągana nieco silniej niż strona bardziej oddalona, co może spowodować zmiany jej powierzchni, takie jak osunięcia jej materiału odsłaniające nowe warstwy.

Rok Świadomości Zagrożenia Asteroidami i Obrony Planetarnej to także czas uświadamiania społeczeństwa. ESA planuje projekty z zakresu nauki obywatelskiej, sesje obserwacji nieba oraz programy edukacyjne.

Częściowo będą wykorzystane działające już inicjatywy, takie jak np. obchodzony co roku w czerwcu Dzień Asteroid ONZ.

„Wraz z postępem technologii, będziemy wykrywać więcej asteroid na trajektoriach, które przeprowadzą je bezpiecznie obok Ziemi, a które wcześniej byśmy przeoczyli. To krytyczna sprawa, abyśmy nadal wspierali zaangażowanie społeczne i pomagali ludziom na całym świecie oddzielać fakty od fikcji” – mówi Richard Moissl, kierujący Planetary Defence Office w ESA.

ESA podkreśla, że zgodnie w kwestii obrony przed asteroidami konieczne są globalne działania. Agencja jest np. członkiem organizacji takich jak International Asteroid Warning Network czy Space Mission Planning Advisory Group, które koordynują międzynarodowe wysiłki na rzecz wykrywania asteroid przygotowywania na potencjalne zagrożenia z ich strony.

„Międzynarodowy Rok Świadomości Zagrożenia Asteroidami i Obrony Planetarnej ma na celu wzmocnienie tej współpracy, odegranie roli platformy edukacyjnej i informacyjnej oraz pomóc w zapewnieniu, że rozwijające się kraje, które mogą nie dysponować niezbędną infrastrukturą do monitorowania asteroid i łagodzenia skutków ich uderzeń, będą uwzględnione w globalnych strategiach obrony” – można przeczytać na stronie ESA.

Marek Matacz (PAP)

mat/ agt/