Od dawna wiadomo, że przewlekły ból to nie tylko subiektywne, nieprzyjemne doznanie zmysłowe, związane z aktualnym lub potencjalnym uszkodzeniem tkanek, ale także negatywne doświadczenie emocjonalne. Definicja Międzynarodowego Towarzystwa Badania Bólu podkreśla, że ból jest doświadczeniem indywidualnym, na które wpływają czynniki biologiczne, psychologiczne i społeczne.

U około 80 proc. osób z przewlekłym bólem obserwuje się zwiększony poziom lęku i depresji. Powstaje błędne koło - wcześniej istniejący ból wzmacnia negatywne emocje, które z kolei nasilają ból.

Jak wykazały badania Nell Norman-Nott z University of New South Wales (Australia) i jej zespołu (DOI: 10.1001/jamanetworkopen.2025.6908), nauka regulowania negatywnych emocji, takich jak lęk, może złagodzić przewlekły ból skuteczniej, niż istniejące metody leczenia.

Naukowcy ci w swojej pracy zaadaptowali terapię poznawczo-behawioralną (a dokładniej jej odmianę zwaną dialektyczną terapią behawioralną), dostosowując ją do potrzeb osób, które odczuwają emocje bardzo intensywnie. Program skupiał się na uważności, regulacji emocji i tolerancji na cierpienie.

89 osób z przewlekłym bólem, trwającym średnio 16 lat, zostało losowo przydzielonych albo do prowadzonego przez terapeutę ośmiotygodniowego programu online, albo do kontynuowania leczenia, które już otrzymywali, takiego jak leki lub fizjoterapia.

Dziewięć tygodni później osoby z grupy terapeutycznej odczuły poprawę regulacji emocjonalnej: większą o około 5 punktów (w skali od 18 do 90) niż osoby z grupy kontrolnej. Także intensywność odczuwanego bólu zaczęła się zmniejszać w 9. tygodniu, a do 21. tygodnia odczuwali już znacznie mniejszy ból niż osoby z grupy kontrolnej.

Choć nie jest do końca jasne, w jaki właściwie sposób pomaga takie leczenie - zdaniem specjalistów w podobny sposób, za pośrednictwem internetu, można by pomóc wielu osobom o ograniczonym dostępie do terapii, na przykład mieszkającym poza obszarami miejskimi.

Paweł Wernicki (PAP)

pmw/ zan/