Już wcześniejsze badania pokazywały, że wyższe temperatury przesuwają regiony nadające się do uprawy winorośli w kierunku biegunów, podczas gdy na tradycyjnych obszarach upraw, winogrona dojrzewają szybciej i zawierają więcej cukru.

Jednak dotąd nie przeprowadzono globalnej analizy tych zmian. Autorzy nowego opracowania, naukowcy z University of British Columbia, przeanalizowali fenologię winorośli: różne etapy wzrostu i rozmnażania krzewów winnych w odpowiedzi na warunki środowiskowe.

Wykorzystali dane obejmujące ponad 500 odmian winorośli, biorąc pod uwagę 10 wskaźników klimatycznych - od najniższych temperatur podczas spoczynku i w fazie pękania pąków, przez ekstremalne upały w sezonie wegetacyjnym, aż po warunki panujące w czasie zbiorów.

Odkryli, że zmiany klimatu wpływają na każdy region winiarski w inny sposób. To niestety utrudnia producentom win dzielenie się strategiami adaptacyjnymi.

Europa doświadcza największych zmian, z wyraźnym wzrostem liczby gorących dni z temperaturą przekraczającą 35 st. C oraz najwyższymi temperaturami w trakcie sezonu wegetacyjnego.

Według naukowców globalne analizy tego rodzaju mogą doskonale uzupełniać badania regionalne i pomagać producentom win w dostosowaniu się do nowych warunków.

"Nasze badanie było dużym interdyscyplinarnym i międzynarodowym przedsięwzięciem, wykorzystującym wiedzę klimatologów, specjalistów od upraw, ekologów oraz ekspertów od genetyki winorośli z Francji, Hiszpanii, USA i Kanady. Opierało się również na rozległych zasobach danych i nie byłoby możliwe bez dokumentacji jednostki badawczej INRAE - Domaine de Vassal, która od dziesięcioleci gromadzi informacji dotyczące winorośli" – mówi autorka badania (https://plos.io/42XBkPu) prof. Elizabeth M. Wolkovich.

"Byłam bardzo zaskoczona skalą ocieplenia na całym świecie, a szczególnie w Europie, gdzie nasze wyniki wyraźnie pokazują, jak bardzo sezon wegetacyjny się ocieplił w wyniku spowodowanych przez człowieka zmian klimatu. Jako osoba, która odwiedza Europę od ponad 15 lat, byłam świadkiem coraz częstszych fal upałów, ale spojrzenie na dane i uświadomienie sobie, z jak ogromnymi zmianami muszą mierzyć się producenci - było trzeźwiące i przerosło moje oczekiwania" – kontynuuje badaczka.

Naukowców zaskoczyło również to, że największe zmiany dotyczyły ekstremalnych upałów oraz wskaźników związanych z całkowitą ilością ciepła. Jak tłumaczą, zwykle oczekuje się, że zmiany klimatu będą bardziej wpływać na wzrost temperatur minimalnych.

„Spodziewałem się więc, że największe zmiany zaobserwujemy we wskaźnikach dotyczących niskich temperatur w okresie pękania pąków i zbiorów, tymczasem to właśnie wskaźniki związane z wysokimi temperaturami zmieniały się najczęściej” – podkreśla prof. Wolkovich.

Marek Matacz (PAP)

mat/ agt/