Wiadomo, że zarówno ilość, jak i rodzaj spożywanych pokarmów zmieniają się z wiekiem, natomiast związek między porą posiłków a naszym zdrowiem pozostaje mniej zrozumiały.

Naukowcy związani z akademickim systemem opieki zdrowotnej Mass General Brigham (USA) i ich współpracownicy wykazali, że wraz z wiekiem stopniowo zmieniają się pory spożywania posiłków. Znaleźli również cechy, które mogą przyczyniać się do tych zmian i ujawnili specyficzne wzorce zmian związane z wcześniejszą śmiercią (https://doi.org/10.1038/s43856-025-01035-x).

„Nasze badania sugerują, że zmiany w porach posiłków osób starszych - zwłaszcza pory śniadania - mogą służyć jako łatwy do monitorowania wskaźnik ich ogólnego stanu zdrowia. Pacjenci i lekarze mogą potencjalnie wykorzystać zmiany w harmonogramie posiłków jako wczesny sygnał ostrzegawczy, aby zbadać leżące u podstaw problemy ze zdrowiem fizycznym i psychicznym” – powiedział główny autor, dr Hassan Dashti, dietetyk i biolog rytmu dobowego w Massachusetts General Hospital.

„Ponadto zachęcanie osób starszych do regularnego spożywania posiłków może stać się elementem szerszych strategii promowania zdrowego starzenia się i długowieczności” - dodał specjalista.

Dashti i jego współpracownicy – w tym starszy autor, dr Altug Didikoglu z Izmir Institute of Technology w Turcji – zbadali kluczowe aspekty dotyczące pory posiłków starzejących się populacji, aby określić, czy określone wzorce mogą sygnalizować, a nawet wpływać na stan zdrowia w późniejszym życiu.

Zespół przeanalizował dane, w tym próbki krwi, pochodzące od 2945 dorosłych mieszkańców Wielkiej Brytanii w wieku 42–94 lat, którzy byli obserwowani przez ponad 20 lat. Jak się okazało, wraz z wiekiem osoby starsze mają tendencję do spożywania śniadań i kolacji o późniejszych porach, jednocześnie zawężając przedział czasowy, w którym spożywają posiłki każdego dnia.

Późniejsze spożywanie śniadań było konsekwentnie związane z problemami ze zdrowiem fizycznym i psychicznym, takimi jak depresja, zmęczenie i problemy ze zdrowiem jamy ustnej. Z późniejszymi porami posiłków powiązane były również trudności z przygotowywaniem posiłków i gorszy sen.

Co istotne, późniejsze spożywanie śniadań wiązało się ze zwiększonym ryzykiem zgonu w trakcie obserwacji. Osoby genetycznie predysponowane do cech związanych z byciem „sową” (preferujące późniejsze pory snu i pobudki) miały tendencję do spożywania posiłków o późniejszych porach.

„Do tej pory mieliśmy ograniczoną wiedzę na temat tego, jak zmienia się pora posiłków w późniejszym okresie życia i jak ta zmiana wpływa na ogólny stan zdrowia i długowieczność” – zaznaczył Dashti. „Nasze odkrycia pomagają wypełnić tę lukę, pokazując, że późniejsze pory posiłków, a zwłaszcza opóźnione śniadanie, wiążą się zarówno z problemami zdrowotnymi, jak i zwiększonym ryzykiem śmiertelności u osób starszych. Wyniki te nadają nowe znaczenie powiedzeniu, że »śniadanie to najważniejszy posiłek dnia«, zwłaszcza dla osób starszych” - uznał specjalista.

Dashti zauważył, że ma to istotne implikacje w związku z rosnącą popularnością jedzenia ograniczonego w czasie (z ang. Time-Restricted Eating), które polega na spożywaniu wszystkich kalorii w stałym czasie 8-12 godzin dziennie (np. między godziną 6 a 18) oraz przerywanego postu. W obu przypadkach wpływ zmian w harmonogramie posiłków na zdrowie może być znacząco różny w populacji starzejącej się oraz u młodszych dorosłych.

Paweł Wernicki (PAP)

pmw/ bar/