Naukowcy z Uniwersytetu Warszawskiego, którzy otrzymali dofinansowanie projektów badawczych, to: prof. ucz. dr hab. Maria Nowak z Wydziału Prawa i Administracji oraz prof. ucz. dr hab. Wojciech Czerwiński i prof. ucz. dr hab. Michał Pilipczuk z Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki. Grant ERC dostał również dr hab. inż. Sławomir Porada z Wydziału Chemicznego Politechniki Wrocławskiej.

Każdy z polskich naukowców otrzymał dofinansowanie w wysokości ok. 2 mln euro.

Consolidator Grants, przyznawane przez Europejską Radę ds. Badań Naukowych (European Research Council - ERC), to jeden z najbardziej prestiżowych międzynarodowych programów grantowych. O finansowanie mogą się w nim ubiegać naukowcy z 7-12-letnim doświadczeniem od momentu ukończenia studiów doktoranckich. Granty są przeznaczone na prowadzenie przełomowych projektów i badań, które znacząco wpłyną na rozwój nauki.

Warunkiem otrzymania grantu jest wykazanie się wyjątkowymi osiągnięciami naukowymi, m.in. publikacjami w znaczących recenzowanych i międzynarodowych czasopismach albo prezentacjami na międzynarodowych konferencjach. Badania muszą być prowadzone w publicznej lub prywatnej organizacji badawczej w jednym z państw członkowskich UE lub krajów stowarzyszonych (to m.in. Albania, Bośnia i Hercegowina, Islandia, Mołdawia albo Ukraina).

Jak podał Uniwersytet Warszawski, projekt prof. Wojciecha Czerwińskiego z Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki „poprowadzi go bliżej rozwiązania jednego z kluczowych dylematów w informatyce, jakim są granice osiągalności w systemach z nieskończoną liczbą stanów”. W ramach projektu „Reachability in Infinite Systems at High Resolution” („Osiągalność w systemach nieskończonych o wysokiej rozdzielczości”, akronim POLARIS) badacz zadaje pytania o osiągalność w systemach nieskończonych, czyli w takich modelach programów, które mają nieskończoną liczbę możliwych stanów.

– Jestem skoncentrowany na poszukiwaniu technik pozwalających możliwie szybko i prosto rozwiązać problem osiągalności. A jest on kluczowym czynnikiem wpływającym na lepsze rozumienie działania programów – powiedział prof. Czerwiński, cytowany w komunikacie UW.

Naukowiec uzyskał dofinansowanie w wysokości prawie 2 mln euro, a realizacja projektu rozpocznie się w 2026 roku i potrwa pięć lat.

Prof. Maria Nowak otrzymała ERC Consolidator Grant o wartości 1,9 mln euro na realizację projektu „A provincial capital polis at the end of the Roman era. Periphery or a center ofa power?” („Stolica prowincji pod koniec epoki rzymskiej. Peryferia czy centrum władzy?”, akronim PeriPolis). UW poinformował, że praca ma ukazać późne Cesarstwo Rzymskie jako państwo zmagające się z problemami zaskakująco podobnymi do tych, które dotykają współczesnych społeczeństw.

– Celem projektu jest sprawdzenie, czy kryzys jest nieodłącznym elementem upadku imperiów. Chcę również lepiej zrozumieć codzienne życie w czasach końca – zarówno zwykłych mieszkańców, jak i elit politycznych. Interesuje mnie, czy elity zdawały sobie sprawę z nadchodzącego upadku i próbowały mu przeciwdziałać, czy też koniec przyszedł jako nieunikniony szok – wyjaśniła prof. Maria Nowak, cytowana w komunikacie UW.

Jak podała uczelnia, badaniem grafów, czyli zbioru połączonych ze sobą elementów zajmie się prof. Michał Pilipczuk z Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki UW, który dostał grant ERC na realizację projektu „Towards a unified structure theory for dense graphs” („W kierunku ujednoliconej teorii struktury dla gęstych grafów”, akronim WYDRA).

– Grafy to podstawowe obiekty matematyczne modelujące wszelkiego rodzaju sieci. Grafy występujące w zastosowaniach często mają określoną strukturę. Na przykład sieci drogowe są „płaskie”, a społecznościowe składają się z gęstych klastrów i rzadszych połączeń między nimi – opisywał prof. Pilipczuk, również cytowany w komunikacie.

To już drugi grant ERC w dorobku tego badacza – po przyznanym w 2020 r. ERC Starting Grant. W projekcie „Decomposition methods fordiscrete problems” (BOBR) naukowiec badał strukturalne i dekompozycyjne własności sieci.

Realizacja projektu, na który prof. Pilipczuk dostał teraz dofinansowanie w wysokości 2 mln euro, rozpocznie się w 2026 r. i potrwa pięć lat.

Dr. hab. inż. Sławomir Porada z Politechniki Wrocławskiej otrzymał z grant ERC na projekt „Small Differences, Big Impact: Achieving Effective Selective Separations from Water by Tuning Ion Transport Processes” („Niewielkie różnice, ogromny wpływ: Efektywna selektywna separacja jonów z wody poprzez regulację procesów transportu jonów”, akronim ION-TRACE). Jak podał w komunikacie Uniwersytet Wrocławski, praca dotyczy zrozumienia i kontrolowania procesów transportu jonów, a szczególnie tego, jak jony są adsorbowane i desorbowane w materiałach elektrodowych.

– Chcę znaleźć sposób na to, by sterować kinetyką tych procesów nawet wtedy, gdy jony mają bardzo podobne właściwości – powiedział cytowany w komunikacie naukowiec.

Jak opisała PWr, pomysł dr. hab. Porady pomoże m.in. opracować nowe techniki usuwania i odzysku jonów z wód. A to umożliwi wykorzystanie solanki z odsalania i odpadów po zużytych bateriach jako nowych źródeł jonów, przede wszystkim magnezu, sodu i litu. Projekt, na który naukowiec otrzymał z ERC prawie 2 mln euro, potrwa pięć lat.

European Research Council (ERC) to powstała w 2007 r. organizacja wspierająca innowacyjne, przełomowe badania naukowe w Europie. Agencja co roku ogłasza konkursy dla młodych naukowców (Starting Grants i Consolidator Grants) i dla doświadczonych badaczy (Advanced Grants). Przyznawane są również Synergy Grants (dla zespołów 2-4 liderów) oraz Proof of Concept Grants (na komercjalizację). Budżet ERC na lata 2021-2027 wynosi 16 mld euro.

Jak podano na stronie rady, od 2007 r. do tej pory ERC przyznała we wszystkich programach finansowanie ponad 17 tys. projektów i ponad 10 tys. naukowców z 85 krajów. Granty ERC na sumę 180 mln euro otrzymało 100 polskich projektów (w tym 17 z programu ERC Consolidator Grants na sumę 33 mln euro).(PAP)

abu/ bar/