Na przełomie roku aktywność rozpoczynają Kwadrantydy, jeden z obfitszych rojów meteorów widocznych na niebie nad Polską. Rój znany jest od XIX wieku.
Początek aktywności Kwadrantydów rozpoczyna się 28 grudnia. Dość szybko osiągną maksimum, które przewidywane jest na 3 stycznia o godzinie 16.00 polskiego czasu. Aktywność roju potrwa do 12 stycznia.
Rój Kwadrantydów znany jest od 1835 roku. Nazwy rojów odnoszą się do gwiazdozbioru, na obszarze którego znajduje się radiant roju. W przypadku Kwadrantydów jest to Kwadrant Ścienny – konstelacja już nieistniejąca. Według współczesnego podziału nieba na gwiazdozbiory radiant tego roju znajduje się na granicy gwiazdozbiorów Wolarza, Herkulesa i Smoka.
W 1979 roku pojawiła się hipoteza, że macierzystą kometą roju jest C/1490 Y1, obserwowana w Chinach i Korei w na przełomie 1490 i 1491 roku. W 2003 roku, w ramach przeglądu nieba LONEOS, odkryto nieaktywną kometę 2003 EH1, której parametry orbity pasują do Kwadrantydów. W związku z tym kilka lat później zaproponowano dwie możliwe hipotezy. Być może obiekt 2003 EH1 to kometa C/1490 Y1. Drugą opcją jest, że oba ciała powstały w efekcie rozpadu lub zderzenia właśnie w 1490 roku, a materia pozostała po tym zdarzeniu utworzyła rój Kwadrantydów.
Co ciekawe, w 1490 roku nad chińskim miastem Qingyang miało miejsc wydarzenie opisywane w dawnych kronikach jako deszcz kamieni. Większe miały ważyć około 1,5 kg, a mniejsze około 1 kg. Współcześnie być może określilibyśmy to jako deszcz meteorytów. Podobno miało zginąć wtedy 10 tysięcy osób. Nie wiadomo, czy nastąpiło wtedy wejście i rozpad jakiejś planetoidy w ziemską atmosferę. Nie wiadomo też czy zdarzenie miało związek z odkrytą kilka miesięcy później kometą C/1490 Y1 (na przykład z jej rozpadem).
Astronomowie znają wiele rojów meteorów, które pojawiają się w określonych okresach roku. Meteory mogą występować też w sposób przypadkowy, bez związku z rojami meteorów. Zwane są wtedy meteorami sporadycznymi.
Potoczne meteory nazywa się spadającymi gwiazdami. Zjawisko to powstaje, gdy do atmosfery wlatuje skalna drobina z kosmosu. Większość takich obiektów spala się w atmosferze, ale jeśli są na tyle duże, że przetrwają, wtedy uderzają w powierzchnię Ziemi jako meteoryty. (PAP)
cza/ zan/
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
