Słonie ostrzegają się wzajemnie przed człowiekiem - twierdzą eksperci z Uniwersytetu Oksfordzkiego, organizacji Save the Elephants i Disney\'s Animal Kingdom po serii eksperymentów. Odpoczywającym słoniom puszczali oni nagrania głosów ludzi z plemienia Samburu, żyjącego na północy Kenii. Reakcja słoni była gwałtowna - zwierzęta ożywiały się i oddalały od źródła dźwięku.

Jednocześnie charakterystycznie, nisko buczały.

Naukowcy nagrali i ten odgłos, po czym odtworzyli go innemu stadu słoni. Te, słysząc buczenie, zachowywały się podobnie, jak ich poprzednicy na głos Samburu. Stawały się czujne - być może oczekując zagrożenia ze strony myśliwych - albo od razu dawały nogę.

Naukowcy z Uniwersytetu Oksfordzkiego przypominają też wcześniejsze prace, w których wykazali, że słonie ostrzegają się głosem przed pszczołami, a słysząc charakterystyczne brzęczenie - z reguły uciekają.

Dla ludzkiego ucha słoniowe ostrzeżenia przed pszczołami i ludźmi mogą brzmieć jednakowo. Szczegółowe badania pozwoliły jednak stwierdzić, że słonie świetnie wychwytują nawet niewielkie różnice w infradźwiękach (czyli dźwiękach o bardzo niskiej częstotliwości) - zbyt subtelne dla człowieka.

"Najwyraźniej potrafią tak manipulować swoim aparatem głosowym, czyli pyskiem, językiem, trąbą itp., aby precyzyjnie kształtować swoje buczenie i tworzyć urozmaicone alarmy" - tłumaczy jedna z autorek badania, dr Lucy King z Save the Elephants i Uniwersytetu Oksfordzkiego.

"Oczywiście bierzemy pod uwagę również to, że dźwięki alarmowe są jedynie produktem ubocznym ucieczki; emocjonalną reakcją na zagrożenie, którą zarażają się inne słonie" - mówi King. - Z drugiej strony nie możemy wykluczać, że alarmujące buczenie jest czymś analogicznym do ludzkich słów. Być może słonie produkują te alarmowe dźwięki z specjalnie i celowo, aby ostrzec innych przed określonym zagrożeniem". Badania Lucy King i jej zespołu sugerują, że odgłosy alarmowe słoni afrykańskich mogą sygnalizować dwa rodzaje zagrożeń, a nawet odzwierciedlać poziom ich intensywności.

Naukowcy zauważają również, że reagując na zagrożenie ze strony ludzi słonie nie potrząsają głowami tak, jak to robią na widok pszczół. Takie potrząsanie głową pomaga chronić delikatną skórę trąby i miejsca wokół oczu przed użądleniami.

Różnica pomiędzy ostrzeżeniem przed pszczołami oraz ludźmi stanowi analogię efektu, jaki uzyskamy, zamieniając w jakimś słowie samogłoski (np. bok i buk), zmieniając jego znaczenie. "Słonie używają podobnych zmian, aby rozróżnić rodzaje zagrożeń i precyzyjnie ostrzec innych" - tłumaczy Lucy powołując się na wyniki analiz akustycznych.

Wyniki tego badania nie tylko zaspokajają potrzebę poznawczą. Mogą też pomóc załagodzić kenijski konflikt pomiędzy słoniami (które tracą swoje terytoria) a ludźmi, których uprawom zagrażają słoniowe szarże. Wiedząc, że słonie unikają pszczół, ludzie - by chronić pola - otaczają je rzędami uli. "W ten sposób miejscowi rolnicy chronią rodziny i domostwa przed słoniami, a jednocześnie zbierają miód i dodatkowo na tym zarabiają - tłumaczy Lucy. - Nowe informacje na temat reakcji słoni na zagrożenia, np. pszczoły i ludzi, pomaga opracować nowe strategie pozwalające ograniczyć konflikt na linii człowiek-słonie i chronić oba nasze gatunki". (PAP)

zan/ agt/