System Axsis opracowany przez firmę Cambridge Consultants to niewielki, zdalnie obsługiwany robot z dwoma ramionami zakończonymi małymi pęsetami.

Zaćma to zmętnienie soczewki oka, które z czasem może doprowadzić do utraty wzroku – pacjent widzi tylko światło lub jego brak. Wystarczy usunąć zmętniałą soczewkę i wstawić na jej miejsce sztuczną, wykonaną z odpowiedniego tworzywa sztucznego.

Operacje zaćmy należą do najczęściej wykonywanych - w skali świata co roku operowanych jest 20 milionów ludzi. Choć komplikacje pojawiają się bardzo rzadko, nadal dotyczą tysięcy ludzi. Najczęściej podczas operacji dochodzi do przypadkowego uszkodzenia tylnej ściany torebki soczewki. Skutkiem takiego błędu jest niewyraźne widzenie.

Axsis ma zapobiegać tego rodzaju błędom. Jego pęsety poruszane są przez wyjątkowo lekkie i wytrzymałe „ścięgna”, wykonane z materiału, którego NASA używa do wyrobu kosmicznych żagli. Na razie zbudowano model demonstracyjny; w wersji docelowej pęsety mają być zastąpione skalpelami.

Obsługujący robota chirurg siedzi przed monitorem pokazującym znacznie powiększony obraz pola operacyjnego i manipuluje specjalnymi, trójwymiarowymi joystickami. Jego ruchy są kontrolowane przez system, który nie pozwoli działać zbyt zamaszyście, co powinno wyeliminować przypadki przebicia tylnej części soczewki.

Dzięki małym rozmiarom okulistyczny robot ma być znacznie tańszy od wielkich systemów do skomplikowanych operacji, takich jak robot Da Vinci. Choć dotychczas budowane roboty także były precyzyjne i używano ich nawet do operacji oka, chodziło o siatkówkę, a nie usuwanie zaćmy.

Twórcy Axsis są przekonani, że ich robot może zostać tak zminiaturyzowany, by umieścić go w endoskopie. Mógłby wówczas służyć na przykład do usuwania polipów ze ściany jelita. (PAP)

pmw/ mrt/