Wspólne Przedsięwzięcie w dziedzinie Europejskich Obliczeń Wielkiej Skali (EuroHPC) wybrało osiem ośrodków obliczeń superkomputerowych zlokalizowanych w ośmiu różnych państwach członkowskich, w których mieścić się będą nowe wysokowydajne urządzenia obliczeniowe. Ośrodki te będą zlokalizowane w hiszpańskiej Barcelonie, Bolonii (Włochy), Kajaani w Finlandii, portugalskim Minho, czeskiej Ostrawie, Bissen w Luksemburgu, Sofii (Bułgaria) i słoweńskim Mariborze.

W ośrodkach staną trzy prekursory urządzeń eksaskalowych zdolne do wykonywania 150 bld obliczeń na sekundę, które będą należały do pięciu najlepszych urządzeń na świecie i pięć urządzeń petaskalowych, czyli zdolnych do wykonania 4 bld operacji na sekundę.

Jak wyjaśniono w komunikacie KE, np. prekursor systemów eksaskalowych zapewni 4–5 razy więcej mocy obliczeniowych niż obecne najlepsze systemy superkomputerowe w ramach partnerstwa na rzecz zaawansowanych technologii obliczeniowych w Europie (PRACE). Wraz z systemami petaskalowymi podwoją one zasoby superkomputerowe wykorzystywane na poziomie europejskim, co oznacza, że o wiele więcej użytkowników będzie miało do nich dostęp.

Mogą np. przewidywać ewolucję lokalnych i regionalnych typów pogody, przewidzieć skalę i obszar występowania burz i powodzi, dzięki czemu będzie można uruchomićsystemy wczesnego ostrzegania przed ekstremalnymi zdarzeniami meteorologicznymi.

Superkompuery są też wykorzystywane do tworzenia nowych leków, rozwiązywania złożonych równań fizycznych modelujących procesy molekularne czy interakcje nowego leku z tkankami ludzkimi. Korzystają z nich przemysły lotniczy i motoryzacyjny np. do przeprowadzania złożonych symulacji i testowania poszczególnych komponentów oraz całych samolotów i samochodów. Superkomputery są też bardzo ważnym elementem rozwoju sztucznej inteligencji i wzmocnienia europejskiego potencjału w dziedzinie cyberbezpieczeństwa i łańcucha bloków, gdyż są one niezbędne do przeprowadzania symulacji na dużą skalę i do analizy danych.

Łącznie 19 z 28 krajów uczestniczących we Wspólnym Przedsięwzięciu będzie należeć do konsorcjów prowadzących działalność w ośrodkach. Razem z funduszami unijnymi całkowity budżet wynosić będzie 840 mln euro.

Cytowany w komunikacie wiceprzewodniczący do spraw jednolitego rynku cyfrowego Andrus Ansip zauważył, że ośrodki te zapewnią naukowcom dostęp do światowej klasy superkomputerów – zasobu o strategicznym znaczeniu dla przyszłości europejskiego przemysłu. "Będą oni w stanie przetwarzać dane w UE, a nie poza nią. Jest to ważny krok naprzód w kierunku kolejnego poziomu mocy obliczeniowej – pomoże on Europie osiągnąć postępy w zakresie przyszłościowych technologii, takich jak internet rzeczy, sztuczna inteligencja, robotyka i analiza danych".

Z kolei komisarz do spraw budżetu i zasobów ludzkich Günther Oettinger ocenił, że powstanie ośrodków pokazuje, w jaki sposób inwestycje UE i jej państw członkowskich wspierające wspólny cel mogą przyczynić się do tego, że kontynent stanie się liderem w sektorze zaawansowanych technologii, przynosząc znaczące korzyści wszystkim europejskim obywatelom i przedsiębiorstwom. "Przed nami perspektywa kolejnego długoterminowego budżetu UE oraz programu „Cyfrowa Europa”, w ramach którego zaproponowaliśmy znaczną ilość inwestycji we wdrażanie światowej klasy infrastruktury superkomputerów i danych" - powiedział.

W ciągu najbliższych kilku miesięcy Wspólne Przedsięwzięcie podpisze umowy z wybranymi ośrodkami i ich konsorcjami przyjmującymi. Umowy te zawierać będą informacje o sposobie realizacji procedury udzielania zamówień na zakup urządzeń oraz odpowiednie zobowiązania budżetowe Komisji i państw członkowskich. Oczekuje się, że superkomputery zostaną udostępnione europejskim użytkownikom ze środowisk akademickich, przemysłu i sektora publicznego w drugiej połowie 2020 r. Wszystkie nowe superkomputery będą połączone z szybkimi paneuropejskimi sieciami GEANT, podobnie jak istniejące superkomputery, które są częścią PRACE.(PAP)

drag/ je/