Akumulacja rtęci w organizmach ryb - silnie toksycznej dla większości zwierząt - następuje w oceanie na większych głębokościach. Płycej żerujące zwierzęta są chronione za sprawą reakcji fotochemicznych zachodzących tylko przy powierzchni wody - odkryli badacze ze Stanów Zjednoczonych.
Mikroorganizmy w oceanie przekształcają związki rtęci w toksyczną metylortęć, która kumuluje się w organizmach ryb, skorupiaków i mięczaków. Duże drapieżniki mają jej w sobie więcej, gdyż zjadają dużo małych skażonych nią ryb. Już w 2009 roku badacze z UH stwierdzili, że jest to powiązane z głębokością żerowania i miejscem w łańcuchu pokarmowym.
W dobrze oświetlonych wodach na powierzchni oceanu zachodzą reakcje fotochemiczne rozkładające metylortęć. Natomiast w wodach głębszych jest jej dużo więcej - oceniają badacze z University of Michigan i Uniwersytetu Hawajskiego.
"Kilka lat temu opublikowaliśmy pracę na temat tego, że drapieżne ryby, które żywiły się w głębokich wodach otwartego oceanu, jak mieczniki, mają w organizmie większą koncentrację rtęci niż te, które żywią się przy powierzchni, jak tuńczyk żółtopłetwy. Nie wiedzieliśmy jednak dlaczego" - powiedział prof. geologii i geofizyki Uniwersytetu Hawajskiego Brian Popp, współautor nowego badania, które opublikowano w periodyku "Nature Geoscience".
Na potrzeby nowego badania wykorzystano technikę spektometrii mas, która mierzyła stabilność izotopów rtęci u dziewięciu gatunków morskich ryb, które żywią się na różnych głębokościach. Analizy wykazały, że przy powierzchni wody reakcje chemiczne napędzane przez światło słoneczne niszczą 80 proc. metylortęci. Naukowcy ocenili też, że ok. 80 proc. metylortęci znajdującej się w głębinach powstało na głębokości 50 do 600 metrów.
Naukowcy przewidują, że poziom rtęci w głębinach będzie rósł, zatem będzie to "skutkowało zwiększonym jej poziomem w organizmach ryb" - podkreśla prof. Joel Blum z University of Michigan. "Jeśli mamy efektywnie zmniejszyć koncentrację rtęci w rybach oceanicznych, to musimy zredukować jej emisję, m.in. w Chinach i Indiach" - dodał.
Ludziom metylortęć może zagrażać, gdy na nasz stół trafiają duże drapieżniki, jak mieczniki czy tuńczyki. Toksyczna substancja może uszkadzać centralny układ nerwowy, serce i układ odpornościowy. Narażone są zwłaszcza rozwijające się mózgi płodów i małych dzieci. (PAP)
mrt/ ula/
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
