Wiele wcześniejszych badań wykazało, że kobiety są bardziej wrażliwe na ból niż mężczyźni. Z wiekiem ryzyko wystąpienia przewlekłego bólu rośnie, a tolerancja na ból spada.

Naukowcy z Ohio State University wykorzystali funkcjonalne obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego (fMRI) do zbadania reakcji mózgu mężczyzn i kobiet. Badane osoby oceniały intensywność i nieprzyjemność bólu podczas ekspozycji na wzrastający poziom ciepła.

Badacze skupili się na zstępującym układzie modulacji bólu (DPMS), strukturach mózgu, które komunikują się ze sobą w celu zaangażowania przekazywania sygnału – w tym aktywacji receptorów opioidowych – co pozwala zmniejszyć własny ból.

Badana grupa obejmowała 27 kobiet i 32 mężczyzn w wieku od 30 do 86 lat, których poproszono o zgłoszenie, kiedy zastosowane ciepło osiągnęło poziom zauważalnego, słabego i umiarkowanego bólu, oraz o ocenę nieprzyjemnego uczucia na każdym poziomie. Naukowcy wykorzystali obrazowanie fMRI do obserwacji aktywności DPMS odpowiadającej indywidualnej reakcji na ból każdego uczestnika.

Wyniki pokazały, że kilka obszarów w mózgu odpowiedzialnych za modulację bólu wskazywało na różnicę w zależności od płci i wieku: przy umiarkowanym poziomie bólu mężczyźni wykazywali zwiększoną reakcję DPMS wraz z wiekiem, podczas gdy wraz z wiekiem kobiet odpowiedź DPMS malała. Zakłada się, że zmniejszona reakcja mózgu przekłada się na niższą zdolność wykorzystania własnych funkcji fizjologicznych w celu zmniejszenia bólu.

Jak sugerują wyniki (DOI: https://doi.org/10.1016/j.jpain.2023.10.027), zaobserwowane różnice w percepcji bólu pomiędzy płciami można prawdopodobnie przynajmniej częściowo powiązać z hamującą aktywnością mózgu. Dostarczyły także nowych dowodów na to, że różnice między płciami mogą stać się bardziej zróżnicowane wraz z wiekiem.

„Najbardziej nowatorską częścią tego badania jest spojrzenie na płeć pod kątem wieku – wskazała główna autorka, Michelle Failla, adiunkt w College of Nursing na Ohio State University. - Większość prac charakteryzujących, które obszary mózgu reagują na ból, przeprowadzono u osób w wieku od 18 do 40 lat. Chcemy zrozumieć, co dzieje się między 30. a 90. rokiem życia, ponieważ właśnie wtedy ludzie zaczynają odczuwać przewlekły ból".

Chociaż uważa się, że DPMS odgrywa znaczącą rolę we wrażliwości na ból i tolerancji na niego, badacze wciąż pracują nad dokładnym opisem jego działania. Na razie nie wiadomo, czy układ ten reaguje na ból czy jest aktywny wcześniej i zapobiega jeszcze silniejszemu bólowi.

Autorzy kontynuują badania, które dotyczą aktywności mózgu u osób, które mogą mieć trudności z wyrażaniem odczuwanego bólu – na przykład u z demencją lub autyzmem.

„Ból jest indywidualnym doświadczeniem. W nauce zmierzamy w stronę indywidualnych czynników, które mogą konkretnie wpływać na ból i sprawiać, że jest on inny dla każdej osoby – powiedziała Failla. - Mogłoby to następnie pomóc zidentyfikować mechanizm, na który możemy zwrócić uwagę, lub nawet pomóc nam lepiej zrozumieć, że istnieją różne poziomy wrodzonych zdolności do modulowania bólu”.(PAP)

Paweł Wernicki

pmw/ agt/