Substancje znane jako trwałe zanieczyszczenia organiczne zaczynają się gromadzić już w tkankach płodów – wykazało badanie na owcach. Szczególnie silnie pochłania je tkanka tłuszczowa.
Naukowcy z Uniwersytetu w Oulu (Finlandia) ostrzegają o kolejnym zagrożeniu ze strony tzw. trwałych zanieczyszczeń organicznych (TZO). Większość z tych substancji została zakazana lub silnie ograniczona, ale ich pozostałości można jeszcze znaleźć w środowisku.
Nazwa wzięła się stąd, że bardzo powoli ulegają rozkładowi. Mogą gromadzić się w tkance tłuszczowej organizmów i akumulować się w łańcuchu pokarmowym. Mowa np. o DDT czy PCB (polichlorowanych bifenylach).
Nowe badanie na modelu zwierzęcym wykazało, że toksyny środowiskowe nagromadziły się w tkankach owiec hodowanych nawet w czystych, ekologicznych warunkach. Ponadto te same substancje były w znacznym stopniu przekazywane do tkanki tłuszczowej rozwijających się płodów.
Naukowcy przeanalizowali próbki tkanek 15 owiec z hodowli ekologicznej oraz ich jagniąt tuż po urodzeniu. Niemal wszystkie uwzględnione substancje wykryto zarówno w tkankach dorosłych owiec, jak i jagniąt. Wszystkie zidentyfikowane związki były zdolne do przenikania przez łożysko, a transfer był na tyle skuteczny, że stężenia w tkankach jagniąt stanowiły średnio od 30 do 103 proc. wartości zmierzonych u matek.
Wcześniejsze badania u ludzi wykazały już, że toksyny środowiskowe obecne w krążeniu matczynym mogą przenikać przez łożysko.
Nowe badanie po raz pierwszy pokazuje, że - przynajmniej u owiec - związki nagromadzone w tkance tłuszczowej matki są przekazywane do rozwijającego się płodu niemal w takim samym stopniu.
Ponieważ struktura łożyska u owiec różni się od tej u ludzi, nie można wyciągać bezpośrednich wniosków dotyczących narażenia człowieka.
Jednak stężenia trwałych zanieczyszczeń organicznych w tkance tłuszczowej dorosłych ludzi są średnio wyższe niż u owiec, co uwypukla potrzebę dalszych badań.
„Wyniki pokazują powszechność tych trwałych toksyn środowiskowych oraz sposoby, w jakie przenikają one do każdej części naszego otoczenia. W badaniach epidemiologicznych stężenia TZO mierzone we krwi pępowinowej po urodzeniu wiązano już z otyłością, zespołem metabolicznym i niższym ilorazem inteligencji. To, co pozostaje do ustalenia w przyszłych badaniach, to zakres wpływu na zdrowie, jaki mogą mieć TZO nagromadzone w tkance tłuszczowej, na płód oraz na późniejsze zdrowie dziecka” – podsumowuje Ella Vuoti, autorka badania opisanego w magazynie „Environmental Research".
Marek Matacz (PAP)
mat/ zan/
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
