Naukowcy z University of Washington ostrzegają przed kolejnym groźnym skutkiem ocieplenia klimatu.

Wiadomo już, że wzrost temperatury wymusi migrację różnych zwierząt - ssaków, ptaków czy płazów do chłodniejszych rejonów, choć może to być dla nich trudne ze względu na powszechną urbanizację. W pracy opublikowanej na łamach „Nature Climate Change” badacze opisują tymczasem szanse, jakie na poradzenie sobie z niebezpiecznymi zmianami ma 3 tys. gatunków morskich i śródlądowych ryb.

„Zmiana klimatu już zachodzi. Potrzebujemy narzędzi, aby zidentyfikować najbardziej zagrożone obszary i spróbować opracować plan ochrony tych rejonów” - mówi główna autorka badania dr Lise Comte. „Ważne jest, aby przyjrzeć się samym organizmom, ponieważ nie możemy po prostu zakładać, że będą równie wrażliwe na te zmiany” - wyjaśnia badaczka.

Jej zespół sprawdził więc możliwości przetrwania różnych gatunków ryb. W tym celu naukowcy przeanalizowali dane z przeprowadzonych w ciągu ostatnich 80 lat eksperymentów z udziałem 500 gatunków.

Ponieważ wiele z nich jest spokrewnionych, badacze zdołali opracować przewidywania dla 3 tys. gatunków. Te informacje połączyli następnie z prognozami odnośnie temperatur.

Analiza pokazała duże różnice w tolerancji między rybami morskimi i śródlądowymi, lecz w obu przypadkach, zagrożenie jest powszechnie, a w niektórych rejonach szczególnie wysokie. W największym stopniu dotyczy ono tropikalnych ryb morskich oraz gatunków słodkowodnych na wyższych szerokościach geograficznych półkuli północnej.

Okazuje się na przykład, że ryby w tropikalnych rejonach oceanów żyją już blisko granicy tolerancji. Z kolei gatunki zamieszkujące strumienie na dalekiej północy, przystosowane do zimniejszych wód są dużo bardziej podatne na zmiany. Ocieplenie ma tymczasem dotyczyć wszystkich szerokości geograficznych.

„Nigdzie na Ziemi ryby nie są wolne od konieczności poradzenia sobie ze zmianami klimatycznymi” - ostrzega jeden z autorów prof. Julian Olden. „Ryby stają przed szczególnymi wzywaniami – albo będą musiały szybko się przemieścić, aby spełnić swoje wymagania odnośnie temperatury, albo będą zmuszone do szybkiego przystosowania się” - tłumaczy badacz.

Sytuacja ryb jest trudna. Raczej nie zdążą się dostosować do nowych warunków, więc aby przetrwać będą musiały migrować. W tym z kolei mogą im przeszkodzić tamy i inny wodne budowle.

Naukowcy proponują dlatego szersze stosowanie specjalnych konstrukcji, które umożliwiają rybom migrację, choć mają one niestety różną skuteczność. Doradzają też dbanie o stan roślinności wzdłuż brzegów strumieni czy jezior, która chroniłaby je przed nasłonecznieniem.

„Ryby na całym świecie stają przed rosnącymi wyzwaniami związanymi ze zmianą klimatu. Patrząc w przód, widać, że potrzebne są ciągłe wysiłki wspierające strategie ochronne, które umożliwią różnym gatunkom zareagować na te szybkie zmiany” - mówi prof. Olden. (PAP)

mat/ ekr/