Earth Observation for Ukraine, czyli w skrócie EO4UA, to projekt, którego głównym celem jest wsparcie władz ukraińskich oraz organizacji międzynarodowych w ocenie strat środowiskowych na terytorium dotkniętego wojną kraju. Wsparcie polegać ma na zapewnieniu możliwości szybkiego przetwarzania informacji i dostępu do wielkiego repozytorium danych satelitarnych pochodzących z obserwacji Ziemi.

Twórcami inicjatywy są Politechnika Kijowska, Centrum Geomatyki Stosowanej Instytutu Geodezji i Kartografii, Centrum Nowych Technologii Uniwersytetu Warszawskiego, spółka technologiczna CloudFerro, konsorcjum Airbus Defence & Space oraz twórcy platformy SatAgro.

Założone przez nich konsorcjum będzie stale monitorować ukraińską przyrodę, leśnictwo i produkcję żywności, co pomoże ukraińskim naukowcom w kontynuowaniu pracy badawczej. W miarę upływu czasu EO4UA będzie się także zajmować angażowaniem zewnętrznych ekspertów z zakresu obserwacji Ziemi po to, aby zmaksymalizować wydajność przetwarzania informacji i zapewnić wystarczającą bazę danych satelitarnych. Jego zadaniem będzie również informowanie opinii publicznej o stanie środowiska naturalnego w Ukrainie.

W tworzonym na potrzeby projektu repozytorium znajdą się m.in. zdjęcia wykonane przez satelity Sentinel, dane dotyczące rodzajów upraw, granic pól uprawnych itp. „Repozytorium będzie składać się również z podstawowych zestawów danych dostępnych dla użytkowników końcowych, aby umożliwić przeprowadzanie wszechstronnych analiz środowiskowych. Wyniki badań wraz z wygenerowanymi produktami także będą przechowywane w repozytorium w celu dalszego ułatwienia kolejnych badań. Dostępny będzie system grantów obliczeniowych, ze specjalnymi przywilejami dla ukraińskich naukowców” - wymieniają przedstawiciele EO4UA.

Jak tłumaczą specjaliści, wojna w Ukrainie to straszna tragedia nie tylko dla ludzkości, ale także dla środowiska naturalnego. Toksyczne materiały ze zniszczonych budynków, fabryk, rurociągów i eksplodujących ładunków są stale uwalniane do atmosfery oraz gleby. Liczne pożary powodują zwiększone emisje metali ciężkich, gazów i ogromnych ilości szkodliwych pyłów.

Wszystko to, w połączeniu z całkowitą zmianą trybu życia ludności, ma oczywiście duży wpływ na uprawy rolne, które dotąd stanowiły połowę powierzchni kraju. Ukraina była ważnym producentem zbóż (pszenicy, jęczmienia jarego, kukurydzy), roślin oleistych (rzepaku, soi, słonecznika), ziemniaków i buraków cukrowych.

W wyniku wojny i blokad morskich dostawy tych planów nie docierają teraz do odbiorców, co wiąże się z ryzykiem powstania deficytów żywności w krajach słabo rozwiniętych. Prognozowane przez ekspertów podwyżki cen żywności także będą wpływać na wzrost liczby osób niedożywionych, szczególnie w rejonie Azji i Pacyfiku, Afryki Subsaharyjskiej oraz na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej.

Zahamowanie rolnictwa w Ukrainie będzie mieć także konsekwencje dla europejskiego rynku biopaliw oraz żywności dla niemowląt, ponieważ obie te gałęzie przemysłu bazują na tutejszym rzepaku.

Specjaliści z inicjatywy EO4UA dodają, że kolejna ogromna strata środowiskowa będąca skutkiem wojny w Ukrainie wiąże się z masowym wylesianiem. Uważa się, że Rosja będzie prowadzić intensywne wycinki drzew, chcąc sprzedawać ukraińskie drewno i w ten sposób finansować część swojej działalności militarnej.

„Rosyjska inwazja na Ukrainę stanowi ogromne zagrożenie dla środowiska i globalnego bezpieczeństwa żywnościowego, a w konsekwencji może doprowadzić do wielkiego kryzysu humanitarnego w wielu krajach - ostrzegają przedstawiciele EO4UA. - Dlatego konieczne jest monitorowanie ukraińskiego środowiska i produkcji roślinnej, aby w miarę możliwości wdrażać odpowiednie działania łagodzące”. (PAP)

autorka: Katarzyna Czechowicz

kap/ ekr/