AlphaFold, czyli model sztucznej inteligencji, za który jego twórcy dostali Nagrodę Nobla z chemii - znacząco różni się od ChatGPT, bo nie uczy się na strukturach już wygenerowanych przez siebie. AlphaFold nie rozumie procesów fizyki – zauważa dr Tomasz Włodarski z Instytutu Biochemii i Biofizyki PAN.
Naukowcy uchwycili w wysokiej rozdzielczości strukturę jednego z kluczowych białek fotosyntezy u roślin, rejestrując moment cyklu katalitycznego. Odkryli, że woda jest wypierana z miejsca aktywnego tego białka poprzez kanały na jego powierzchni w sposób przypominający działanie tłoczka w strzykawce.
Metodę konstruowania molekularnych splotów i węzłów tak, aby były one elastyczne, opracowali badacze z Uniwersytetu Warszawskiego oraz Uniwersytetu Wrocławskiego. Elastyczność umożliwia powstawanie splątanych obszarów w cząsteczkach białek czy kwasów nukleinowych.
Istnieją białka, które same z siebie produkują DNA i służą do samobójczej śmierci bakterii. Budowę i sposób działania takich struktur opisali naukowcy z zespołu prof. Marcina Nowotnego. "To rajskie ptaki wśród białek" - komentuje badacz. Być może białka te uda się wykorzystać w kontrolowanej produkcji DNA. A może kiedyś - również w terapii zakażeń bakteryjnych.
Mitofuzyna 2 to białko, które potrzebne jest do pracy mitochondriów w komórkach. Międzynarodowy zespół - z udziałem Polaka - opisał teraz w "Science" nowo zidentyfikowane warianty tego białka, które pośredniczą między mitochondrium a innymi elementami komórki. Badania te m.in. rzucają światło na niektóre zaburzenia pracy wątroby.
Do lepszego zrozumienia chorób związanych z zaburzoną funkcją mitochondriów, "fabryk energii" w komórkach, prowadzą badania międzynarodowego zespołu z udziałem Polaków. Długołańcuchowe kwasy tłuszczowe są niezbędne dla prawidłowego przebiegu procesu oddychania komórkowego - ustalili naukowcy m.in. z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego.
Limfocyty to białe krwinki, które regulują pracę układu odpornościowego. Jeśli się je „doświadczy” np. kontaktem z alergizującym białkiem i przeszczepi do innego organizmu, wówczas taki transfer wzmocni reakcję immunologiczną, a organizm zacznie się lepiej bronić przed tym białkiem. Takie doświadczenie przeprowadzili naukowcy z Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie.
Naukowcy z Uniwersytetu Jagiellońskiego, na łamach "Nature Communications", opisali kluczowe odkrycie na temat niezwykle istotnej modyfikacji powstających w komórkach białek. Chodzi o tzw. hypuzynację, która ma znaczenie m.in. w powstawaniu nowotworów, chorób neurodegeneracyjnych czy cukrzycy.
Skomplikowany układ białek zwany Elongatorem, który jest kluczowy do tego, aby produkcja białek w organizmach wielokomórkowych zachodziła w poprawny sposób, opisali członkowie międzynarodowego zespołu badawczego, m.in z Krakowa.
Szybką i bezbłędną klasyfikację białek, wykrywanie w nich miejsc wiążących potencjalne leki, identyfikowanie białek występujących na powierzchni wirusów, a także badania np. RNA, umożliwia nowe narzędzie bioinformatyczne opracowane przez naukowców z Wydziału Biologii UW.